Quantcast
Channel: - TIMOR AGORA
Viewing all 15965 articles
Browse latest View live

Feto Nia Partisipasaun Importante Iha Prosesu Demokrátiku

$
0
0

DILI, (TATOLI) - Sekretária Estadu Igualdade no Inkluzaun Sosiál, Laura Pina afirma Timor-Leste tenke hasa’e taxa partisipasaun feto nian iha prosesu demokrátiku tuir metas Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Nasionál (PEDN) 2030 (bele konfirma iha livru PEDN).

Nia dehan polítika governu nian mak kontinua konsentra iha programa sensibilizasaun atu sosiedade bele hatene didi’ak ida-idak nia devér hodi dudu prosesu inkluzaun sosiál.

“Sensibilizasaun ne’e tenke to’o iha Munisípiu to’o Aldeia maibé daudaun ne’e ita hahú hosi Munisípiu Dili,” Laura Pina ba jornalista sira iha Salaun Delta Nova hafoin halo abertura ba programa workshop, Kinta (15/02).

Governu liuhosi Sekretária Estadu Igualdade no Inkluzaun Sosiál fó prioridade oinsá atu haburas dalan ba inkluzaun sosiál nu’udar kumprimentu ida ba buat ne’ebé haktuir ona iha Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu Nasionál.

Laura espera katak ho sensibilizasaun bele tulun ema hotu komprende hodi tau iha pratika nune’e alkansa inkluzaun sosiál. Basa feto Timor-Leste hahú luta iha tempu rezisténsia tanba ne’e libertasaun povu feto mós iha devér no obrigasaun.

“Sekretária Estadu Igualdade no Inkluzaun Sosiál sei servisu hamutuk nafatin ho organizasaun feto sira atu bele kontinua hodi bele hasa’e partisipasaun feto iha prosesu demokrátiku ida ne’e,” Laura promete.

Jornalista: Zezito Silva | Editór: Manuel Pinto

Imajen: Sekretaria Estadu Igualdade Jéneru no Inkluzaun Sosiál, Laura Menezes Lopes. Foto Facebook

Governo timorense aprova alteração a execução duodecimal para aumentar flexibilidade

$
0
0
O executivo timorense aprovou uma alteração ao decreto sobre execução orçamental em regime duodecimal, que na prática pretende injetar "maior flexibilidade" sem tocar no teto mensal, explicou à Lusa o ministro das Finanças.

"As alterações pretendem dar mais flexibilidade em termos de mudança de uma rubrica para a outra, com exceção da rubrica de salários e vencimentos para capital de desenvolvimento que não estava permitida", explicou Rui Gomes.

O diploma proposto visa alterar as regras relativas às alterações orçamentais durante a execução em regime duodecimal que resultam da Lei do Orçamento e Gestão Financeira e do Decreto do Governo de Execução Orçamental para 2017, ficando aquelas sujeitas ao limite imposto pelo duodécimo atribuído a cada entidade.

Timor-Leste começou o ano com cerca de 258 milhões nos cofres, tendo previstas receitas mensais não petrolíferas "de entre 18 e 20 milhões", sendo que gastos acima desses valores obrigam a um levantamento do Fundo Petrolífero.

Isso obriga a uma autorização do Parlamento Nacional.

No primeiro mês do ano, explicou Rui Gomes, o Estado conseguiu executar 62% dos cerca de 110 milhões orçamentados, o que mostra, defendeu, que em muitos casos a capacidade de execução é "menor" do que o orçamentado.

"A rigidez, a disciplina e o controlo deste gasto de um bem público é essencial. Para quê pedir 100 se apenas conseguem gastar 50", afirmou Rui Gomes.

Timor-Leste deverá estar grande parte do ano em regime duodecimal já que o Parlamento Nacional está dissolvido e o Governo em gestão - ainda que o executivo insista no contrário - sendo que as eleições antecipadas só ocorrem a 12 de maio.

Depois deste processo, haverá ainda que certificar os resultados, dar posse aos novos 65 deputados e formar um novo Governo que terá depois que apresentar o seu programa e o Orçamento Geral do Estado para 2018 ao Parlamento Nacional.

Pouco tempo depois disso, e dados os prazos previstos na lei, o novo executivo terá que começar a preparar o Orçamento Geral do Estado para 2019.

Lusa | em SAPO TL

Conselho de Ministros timorense aprova tratado de fronteiras com Austrália

$
0
0

Díli, 14 fev (Lusa) - O Conselho de Ministros timorense aprovou o texto do acordo de delimitação das fronteiras marítimas com a Austrália, que vai ser assinado a 06 de março, em Nova Iorque, disseram à Lusa fontes do executivo.

Na mesma reunião, na terça-feira, o primeiro-ministro assinou a credencial de plenos poderes para que o ministro de Estado Agio Pereira possa assinar o documento, em representação de Timor-Leste, confirmaram as mesmas fontes.

A apresentação do texto foi feita por Agio Pereira, "número dois" da equipa de negociação timorense, liderada por Xanana Gusmão, que conseguiu alcançar um acordo histórico para Timor-Leste.

Fonte próxima da equipa negocial adiantou que Xanana Gusmão, que liderou a parte "política" das negociações, não quis assinar o documento já que isso exigia a assinatura de um membro do Governo.

Fonte do executivo confirmou que o documento foi apresentado aos ministros timorenses por Agio Pereira e pelo responsável da equipa jurídica de Timor-Leste, Michael Wood, num encontro à porta fechada.

"Participaram apenas os ministros. Dada a confidencialidade do documento, não participaram nem vice-ministros, secretários de Estado, funcionários ou assessores", explicou a mesma fonte.

Fonte conhecedora do processo disse à Lusa que o documento vai ser assinado em Nova Iorque a 06 de março, tendo como testemunhas o secretário-geral da ONU, António Guterrres, e o presidente da Comissão de Conciliação, que mediou as negociações entre Timor-Leste e a Austrália, Peter Taksøe-Jensen.

Do lado timorense vai ser assinado por Agio Pereira, e do lado australiano pela ministra dos Negócios Estrangeiros, Julie Bishop, esperando-se a presença na cerimónia de Xanana Gusmão, do primeiro-ministro timorense, Mari Alkatiri, e do ministro dos Negócios Estrangeiros timorense, Aurélio Guterres.

O facto das negociações terem decorrido no âmbito de uma Comissão de Conciliação, criada nos termos da Convenção da ONU sobre o Direito do Mar, e sob os auspícios do Tribunal Permanente de Arbitragem torna o processo - especialmente pelo êxito de um acordo - uma acontecimento positivo para o sistema multilateralista.

Como a Lusa avançou no início deste mês o acordo, cujos contornos exatos ainda não são conhecidos, coloca a linha de fronteira na posição defendida por Timor-Leste, ou seja, a meio caminho entre os dois países, como Timor-Leste sempre reivindicou.

A linha mediana resolve quase definitivamente as fronteiras na zona, tendo depois Timor-Leste que concluir, com a Indonésia, a delimitação de outas zonas fronteiriças.

Apesar do progresso, em encontros que decorreram sob os auspícios de uma Comissão de Conciliação da ONU, e das reuniões com os parceiros do consórcio que tem a licença do Greater Sunrise, "continua a não haver acordo".

Em cima da mesa estão três potenciais cenários, a de uma exploração flutuante - defendida pelas petrolíferas que tem a concessão do Greater Sunrise: Woodside, ConocoPhillips, Royal Dutch Shell e Osaka Gas - a ligação ao gasoduto que liga os poços existentes na zona a Darwin ou a ligação por gasoduto ao sul de Timor-Leste.

A decisão determinará a partilha de receitas do recurso, com Timor-Leste a receber 70% se o gasoduto vier para território timorense e 80% se for para Darwin, segundo fonte conhecedora das negociações.

As duas partes voltam a encontrar-se em Kuala Lumpur para uma semana de reuniões, entre 19 e 24 de fevereiro, sendo que formalmente, o trabalho da comissão termina a 01 de março.

Depois da assinatura, o tratado terá que voltar a ser aprovado, definitivamente, pelo Conselho de Ministros, sendo depois necessária a ratificação pelos parlamentos dos dois países.

ASP // EJ

Imagem: Reunião do Conselho de Ministros. Foto em TATOLI, autoria Grupo Média Nacional - GMN

Diretor Eskola Portugeza Díli nian hatete katak ranking estraga realidade hosi sentru eskolar

$
0
0

Diretor hosi Eskola Portugeza Díli nian konsidera, iha loron-tersa ne'e, katak ranking sira hosi eskola sira estraga realidade hosi sentru eskolar ne'e, kompara "realidade úniku" ida ho eskola sira "ne'ebé buat hotu la hanesan" no la haree ba aspetu sira hanesan susesu sira iha asesu universitáriu.

Iha tempu hanesan, Acácio de Brito hatete ona ba Lusa, ranking sira "la haree ba efeitu eskola nian iha alunu sira, impaktu aglutinador no formador hosi elite sira iha Timor-Leste no ne'ebé, haree klaru, hanesan eskola di'ak liu iha Timor-Leste".

Maski iha análize ida ne'ebé relasionadu duni ho nota sira iha ezame sira, nia hatete, referénsia sira ne'ebé halo ba eskola la nota, hanesan ezemplu, klasifikasaun di'ak ba matemátika ka nota di'ak sira iha ezame sira hosi ensinu báziku nian.

Acácio de Brito refere ba faktu hosi eskola portugeza Díli nian destaka hosi nota negativu médiu sira ne'ebé maka hetan iha ezame nasional sira, métodu ne'ebé uza hodi estabelese ranking ida hosi eskola portugeza sira.

Análize ba rezultadu sira hosi nota sira hosi alunu sira hosi eskola ualu ne'ebé situa iha nasaun sira ne'ebé pertense ba Komunidade Nasaun sira Lian Portugeza nian hatudu katak iha kazu hosi ezame nasional sira sekundáriu nian alunu sira hosi Makau ho Angola de'it maka konsege média pozitivu.

Iha kazu Eskola Portugeza Díli nian, média iha ezame nasional sira maka ho valor 7,60.

Acácio de Brito destaka faktu hosi 75% alunu sira ne'ebé hakotu sekundáriu iha tinan 2017 konkore ona, ho susesu, ba ensinu superior iha Portugal, "tama iha instituisaun sira no kursu sira - medisina, enjeñaria, direitu ho farmásia - ne'ebé hanesan rigor ne'ebé rekoñesidu".

"Sira seluk tama ona iha universidade timoroan sira nian ka iha nasaun sira seluk", nia afirma.

Espesialidade hosi situasaun iha Timor-Leste - ne'ebé ensinu lian portugeza hetan bandu durante tinan 24 nia laran hosi okupasaun indonéziu - halo situasaun hosi eskola úniku nune'e nia komparasaun ho sentru eskolar sira "laiha sentidu ruma".

Nia hatete katak ohin loron eskola "hanesan duni eskola di'ak liu iha Timor-Leste" no iha líder polítiku prinsipal ho responsável nasaun sira nia oan sira ne'ebé maka estuda iha eskola.

"Ha'u nia opiniaun ne'e iha baze hosi tinan 30 esperiénsia nian iha edukasaun. Ita labele ko'alia de'it iha rezultadu akadémiku sira, ita tenki ko'alia iha rezultadu sosial sira, to'o mós mudansa komportamental sira", nia afirma.

"Ami haree oinsá alunu sira tama no ami haree efeitu eskola, oinsá sira sai", nia hatete, hodi destaka susesu ne'ebé hetan iha Parlamentu Joven, iha konkursu sientífiku sira ne'ebé maka promove hosi CERN, iha Suisa, no méritu individual sira hosi alunu barak.

Rekoñese susar sira ne'ebé iha, diretor hosi eskola destaka empeñu maka'as hosi diresaun no hosi grupu dosente hodi hametin formasaun ne'ebé fó ba alunu sira, ho protokolu sira ho instituisaun sira iha nasaun laran no iha estranjeiru.

Acácio de Brito konsidera katak eskola "kumpri nia misaun" no subliña aumentu hosi fatin dahitu iha ranking sira no tanba tama iha fatin 621 entre fatin 633 relasionadu ho ezame sira iha sekundáriu, maibé tama iha pozisaun 950 entre eskola sira iha báziku hamutuk 1.221.

Média hosi eskola iha ranking afetadu duni ho portugés, nune'e, responsável hosi sentru eskolar hatutan, ne'e hanesan "realidade úniku" ne'ebé 90% hosi alunu sira iha eskola hanesan ema timoroan, barak liu maka iha kontaktu úniku ho lian portugeza iha eskola.

Nota global iha sekundáriu afetadu, liuliu, tanba rezultadu ladi'ak sira ba portugés, ne'ebé nia média iha ensinu sekundáriu maka ho valor 4 de'it, matemátika nia média maka valor 10,3.

Eskola Portugeza Díli nian, harii iha tinan 2002, agora daudaun iha alunu hamutuk rihun resin ho profesor na'in 62, barak liu kontratadu iha Portugal.

SAPO TL ho Lusa

Organizasaun sira preokupadu ho mudansa ba kuríkulu eskolar timoroan nian

$
0
0

Organizasaun nasional oioin no sidadaun timoroan na'in 70 hakerek ona ba Prezidente Repúblika hodi hatudu preokupasaun kona-ba konjuntu ida hosi mudansa ba kuríkulu sira pré-eskola no siklu dahuluk ne'ebé sira konsidera hanesan halo lahó avaliasaun sientífiku adekuadu.

Karta refere katak mudansa sira aprova ona "derepente" no kontra estudu oioin ne'ebé apoia ona kuríkulu ne'ebé uza daudaun, no sei mantén maski iha mudansa hosi dekretu sira, ne'ebé sei hahú implementa de'it iha tinan 2019.

Iha loron antes xefe Estadu anunsia disolusaun hosi Parlamentu - ne'ebé implika atu ezekutivu tama iha jestaun - Governu aprova ona mudansa ba dekretu polémika rua tinan 2015 nian ne'ebé hatama uzu hosi lian inan sira iha pré-eskolar no inísiu ensinu báziku nian, halo portugés hanesan lian prinsipal hahú de'it iha siklu datoluk.

Lurdes Bessa, visi-ministra Edukasaun, esplika ona ba Lusa katak dekretu-lei rua ne'ebé maka aprova iha loron-kuarta ne'e muda, respetivamente, dekretu 3/2015 kona-ba kuríkulu nasional hosi baze edukasaun pre-eskolar no 4/2015 kona-ba kuríkulu hosi siklu dahuluk no daruak hosi ensinu báziku, abranje estabelesimentu tomak edukasaun nian iha rede públiku.

"Asaun ne'ebé ami halo maka avansa ho proposta sira mudansa nian ba dekretu rua ne'ebé defini uzu hosi lian inan sira iha sala aula", Bessa esplika iha deklarasaun sira ba Lusa, hodi hatutan katak mudansa sira reflete programa hosi ezekutivu no desizaun hosi Kongresu Nasional Edukasaun nian ba datoluk, ne'ebé akontese iha tinan liubá iha Díli.

Ema sira ne'ebé asina karta ne'e husu ba xefe Estadu, Lu-Olo, hodi labele promulga mudansa sira tanba sira konsidera katak kuríkulu ne'ebé uza daudaun "la hanorin lian nasional sira (lian inan sira) maibé permiti ba profesor sira iha tinan dahuluk sira hodi uza lian sira ne'e bainhira sira presiza hodi apoia ba komprensa ho inkluzaun".

"Metodolojia ne'e hatudu ona iha estudu oioin hodi aumenta susesu eskola ida ba estudante sira. Objetivu ikus hosi métodu ne'e maka atu labarik sira hotu hosi nasaun ne'e iha komprensaun di'ak hosi lian ofisial rua, nune'e mós komprensaun iha matemátika, siénsia no disiplina sira seluk, to'o final hosi siklu daruak", konsidera hosi organizasaun sira.

Karta ne'e asina hosi organizasaun sira Fokupers, Knua ba Labarik, Alola Foundation, ACbit, AJAR, La'o Hamutuk, Belun, Haburas, Permatil, MOFFE ho Timor-Leste Women's Network no mós hosi sidadaun na'in 70.

Iha karta sira esplika katak partisipa ona, entre tinan 2013 no 2017, iha "konsulta ho kolaborasaun oioin" kona-ba asuntu ne'e, no "senti hakfodak bainhira rona kona-ba mudansa sira ne'ebé halo derepente lahó konsulta ruma.

"Ami entende katak kuríkulu sira ne'ebé hala'o funsiona hodi motiva no valoriza duni partisipasaun hosi alunu sira no aprendizajen ativu. Ne'e hanesan susar halo bainhira alunu sira la konsege entende nia profesor sira ka labele konsege hatudu espresaun ruma", refere hosi karta.

"Ami komprende mós importánsia krítiku hosi partisipasaun hosi aman-inan sira iha eskolaridade oan sira nian no susar hosi partisipasaun ne'e akontese bainhira aman-inan sira la hatene saida maka oan sira aprende hela", sira konsidera ho defende "metodolojia hosi progresaun linguístika".

Sentra iha "mudansa boot haat", dekretu ne'ebé aprovadu abranje kestaun sira hanesan "definisaun hosi lian ofisial sira hanesan lian sira hosi ensinu, fó prioridade ba portugés hanesan lian ensinu nian no tétum hanesan lian suporte nian".

Lian nasional sira defini hanesan "patrimóniu kultural ho históriku, hodi iha tratamentu ne'ebé di'ak iha área ne'e", esplika mós hosi visi-ministra.

Governu desidi mós publika karga horáriu mínimu hosi ensinu pré-eskolar, hosi oras rua ba oras haat iha loron ida, no sei muda mós karga horáriu "ba ensinu hosi kapasidade linguístika iha lian tétun ho lian portugés", nia hatutan. Kuríkulu atual la fahe lian rua no fó karga horáriu sira ne'ebé ki'ik tebes. Ami fahe fali ne'e no iha relasaun ba ensinu iha kompeténsia sira iha lian portugeza, iha nível pré-eskolar no báziku, ami aplika karga horáriu ida hanesan ho karga horáriu hosi ensinu ba matemátika", nia hatutan mós.

Testu sira hosi mudansa ne'e inklui kestaun rua seluk, liuliu ensinu inkluzivu "ne'ebé la previstu antes", hodi hatama edukasaun psikomotora iha pré-eskolar no edukasaun fízika iha báziku.

Hodi defende nia proposta iha Konsellu Ministru, Ministériu Edukasaun destaka "nesesidade hosi estabilidade no koerénsia kona-ba aplikasaun hosi polítika edukativu iha Timor-Leste" no mós "nesesidade hodi klarifika pozisaun sira referente ba lian sira ne'ebé uza iha sistema edukativu".

"Implementasaun hosi polítika edukativu iha Timor-Leste, tenki halo ho dalan koerente no konsistente, hodi proteje Lei ne'ebé previstu no mós prezerva sistema ida hosi ensinu inkluzivu, ne'ebé permiti igualdade ba asesu ba oportunidade sira formasaun nian ba sidadaun timoroan tomak", hatutan dokumentu ne'e.

SAPO TL ho Lusa

TL-Austrália Seidauk Deside Dada Kadoras

$
0
0

DILI, (TATOLI) – Primeiru-Ministru, Marí Alkatiri, hateten Governu Timor-Leste (TL) no Austrália seidauk halo akordu atu dada kadoras Greater Sunrise ba Austrália ka ba TL.

Xefe Governu hato’o informasaun ne’e ba jornalista sira iha Palásiu Prezidente Nicolau Lobato, Bairru Pité, kinta ne’e, hafoin enkontru ho Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo.

Nia hateten iha 20 Fevereiru mai ne’e maka reprezentante Governu rua (TL no Austrália) ho ekipa negosiadór sira sei hala’o enkontru iha Malázia atu ko’alia kona-ba kadoras.

Xefe Ezekutivu esplika iha loron 6 fulan-marsu, Governu rua asina de’it kona-ba delimitasaun fronteira no iha akordu delimitasaun fronteira mós fahe rekursu entre porsentu 70-80.

“Seidauk deside atu dada kadoras ba ne’ebé, maibé iha akordu ne’ebé atu asina iha loron 6 fulan-marsu ne’e ko’alia mós opsaun dada kadoras. Katak, se dada kadoras mai TL, Estadu TL sei hetan pursentu 70 no dada ba Austrália, TL hetan pursentu 80”, hatutan.

Jornalista: Xisto Freitas | Editora: Rita Almeida

Imajen: Primeiru-Ministru ko'alia ba jornalista sira hafoin hasoru malu ho Prezidente Repúblika, iha Palásiu Prezidente, ohin. Foto Tatoli/Xisto Freitas

KM Aprova Ona Tratadu Kona-Ba Fronteira Marítima

$
0
0

DILI, (TATOLI) - Konsellu Ministru iha Tersa (12/02) aprova ona testu akordu delimitasaun fronteira Marítima Timor-Leste ho Australia ne’ebé sei asina iha loron 06, Marsu tinan ida ne’e.

Aleinde de aprovasaun ba akordu, Primeiru Ministru mós asina karta pleno podér hodi fó lejitimidade ba Ministru de estadu Agio Pereira hodi reprezenta Timor-Leste asina akordu ho Australia iha loron 06, Marsu.

“Karta “Full Power Letter” aprova ona hosi Konsellu Ministru (KM), nune’e karta ne’e sei fó ba Ministru Agio Pereira atu lee iha momentu asinatura akordu fronteira Marítima iha 6 Marsu, Nova York,” Sekretáriu Estadu Konsellu Ministru no Komunikasaun Sosiál, Matias Boavida  informa Jornalista sira iha Palásiu Governu hafoin reuniaun KM foin lais ne’e.

Porta Vóz governu ne’e informa tan katak, Konsellu Ministru mós halo ona aliterasaun ba dekretu governu númeru 1/2018, 12 Janeiru kona-ba ezekusaun orsamentu iha rejime duodecimo nian.

Mudansa ba lei ne’e atu fó liu fleksibilidade iha parte rubrika ida ba rubrika seluk ho esepsaun hosi rubrika saláriu sira nian no vensimentu sira nian iha kapitál dezenvolvimentu ne’ebé mak antes ne’e la permite.

“Ko’alia mós kona-ba kálkulu valór no totál subvensaun ba númeru totál partidu polítiku sira tuir akordeaun judisiál ne’ebé valida eleisaun no proklama iha rezultadu eleisaun nian.” Matias informa tan.

Aprezenta mós proposta rezolusaun ida kona-ba akizisaun ekipamentu eleitorál nian. Iha rezolusaun ne’e atu asegura organizasaun no realizasaun ba prosesu eleitorál liuhosi akizisaun materiál eleitorál hodi asegura prosesu resesaun ba kandidatura partidu polítiku nian, enkuantu proposta ne’e aprovadu ona.

Halo mós aliterasaun ba dekretu governu ho númeru 19/2017 no 21/2017 kona-ba organizasaun no funsionamentu sentru votasaun, prosedimentu votasaun, kontajen votu no apuramentu rezultadu iha rai li’ur. Inklui Governu aprezenta tan rezolusaun governu nian oinsá mak atu halo resenseamentu no atualizasaun baze dadus iha rai li’ur hanesan iha Inglaterra, Irlanda Norte, Portugal, Australia no Korea Sulk.

Jornalista: Zezito Silva | Editór: Manuel Pinto

Imajen: Enkontru Konsellu Ministru, ohin. Foto GPM

GMN TV | Jornal Nacional


Labarik hetan VD ho abuju seksual hamutuk 38

$
0
0

Diretora Fokupers,  Marilia da Silva Alves, hatete, iha fulan Janeiru to’o  fulan Fevereiru nia laran, iha labarik hamutuk 38 mak sai vítima ba kazu Violensia Domestika (VD) no abuju seksual, iha ne’ebé balun rekopera ona husi sira nia trauma, no balun sei iha hela uma mahon Fokupers.

“Haree ba total kazu ne’ebé Fokupers atende iha tinan 2017, iha 226,  no husi númeru ne’ebé mak iha ne’e barak liu mak kazu violensia domestika ba labarik sira, hahú husi fulan Janeiru to’o Dezembru tinan 2017, ho total 89, alende ne’e mos iha kazu seluk hanesan kazu abandona iha 45, no kazu abuju seksual iha 17, ne’ebé mak Fokupers atende iha 2017,” hatete Diretora Fokupers ne’e tersa (13 /02/ 2018) iha nia kna’ar fatin Fokupers Farol Dili.

Nia salienta, tama ba iha tinan 2018 fulan Janeiru to’o ulan Fevereiru data klaran, sira foin rekolla dadus kazu violensia domestika no abuju seksual hamutuk 38, ne’ebé tama iha tinan ida ne’e. Husi kazu refere iha tinan kotuk 2017, kazu ne’ebé prosesu iha tribunal 226 kazu, foin iha kazu 9 iha  prosesu final, no kazu seluk sei la’o hela.

“Ami fo atendimentu ba labarik ne’ebé sai vítima  ba kazu sira ne’e, bazeia ba durante ne’e,  família husi vítima sira mak lori mai, no balun mai rasik, no mos  refere husi parseiru sira iha referal, no wainhira vitima sira mai uma mahon Fokupers halo uluk acesment hodi hatene tuir dadus no kronolojia husi vitima sira” hatutan Marilia.

Nia realsa liu tan, dala ruma vítima labarik minoria  ne’ebé hetan abuju seksual no violasaun domestika sempre trauma, no susar sira atu konta sai kronolojia kazu ne’ebé sira hasoru, tamba ne’e Fokupers sei halo aprosimasaun, no hein sira preparadu atu koalia mak foin bele hetan dadus no kronoljia, hafoin mak lori kazu refere ba prosesa iha Polisia no parte kompetente sira seluk.

“Ami durante ne’e halo akompañamentu legal, no ami mos oferese terapia atu nune’e bele rekopera vítima sira nia kondisaun, tamba ha’u hanoin ba liu labarik sira kazu insestu, hanesan aman no avo rasik halo abuju seksual, presiza tempu kleur  to’o tinan ida, mak vítima sira ne’e bele rekopera husi nia kondisaun ne’e,” dehan diretora Fokupers ne’e. Oly

GMN TV | Grupo Média Nacional

PM Muda Dekretu Lei, Arao: Halo Mudansa Tenke Altera Lei

$
0
0

DILI - Relasiona ho Primeiru Ministru (PM) deklara atu muda dekretu lei eleitoral, para estudante no funsionariu vota iha Dili. Se hanoin atu halo mudansa tenke altera lei. Agora dadaun opozisaun hatama ona projetu da lei para halo alterasaun ba lei eleitoral PN nian, maibe seidauk ajenda.

Kestaun nee hatoo husi Xefe Bankada CNRT Arao Noe hatete, tuir lei atual kona ba eleisaun ou lei eleitoral  PN, iha artigu 14, hatete iha numeru 1 katak teritoriu laran bele vota iha fatin neebe maka nia rejistu kartaun ba.

Se hanoin atu halo mudansa, tenke altera lei, se altera lei kompetensia PN, ami mos hatama ona projetu da lei ida para halo alterasaun ba lei eleitoral PN nian, maibe too agora PPN mos seidauk admite ou seidauk mos ajenda,” katak Arao ba Jornalista Kinta (15/02/2018) iha PN.

PN iha KP  bele halo alterasaun ba lei bele kalae, Arao hatete, bele tanba tuir artigu 100, katak komptenesia KP sira nian mak komvoka plenaria, tanba nee iha dalan, tanba iha artigu 100 konstitusional nee hatete katak PN disolvidu maibe nafatin funsiona too mandatu foun simu pose.

Entretantu Xefe Bankada Fretilin Francisco Branco hatete, sira nia pozisaun katak servisu eleitoral tenke hakbesik ba povu, neebe bainhira halo lei neebe importante, hanesan mos servisu administrativu hotu, tenke hakbesik aan ba povu. 

Guilhermina Franco | Suara Timor Lorosae

VII Governu Konstitusional Kontra Status Quo

$
0
0

DILI - Hahu prosesu segundu referendu nasional ba programa VII Governu Konstitusional nian kontra status Quo neebe nakonu ho korupsaun.

Iha nia diskursu loke konferensia Sekretariu Geral, no Primeiru Ministru VII Governu Konstitusional RDTL nian, neebe lidera husi FRETILIN, Dr. Mari Alkatiri, deklara katak konferensia nasional ida nee hahu prosesu politiku foun iha rai Timor-Leste, neebe Povu Timor-Leste tomak sei partisipa iha loron 12 Maiu 2018 neebe nia temi hanesan “Prosesu ba Segundo Referendu Nasional ba Programa VII Governu liu husi dalan Eleisaun Antesipada.”

“Nee prosesu ba segundu referendu nasional ba programa VII governu nian neebe basea ba koligasaun FRETILIN ho PD, no inklusivu ho membrus governu independentes no neebe mai husi partidu seluk mos.” Dehan Sekjer Fretilin Mari, liu husi karta komunikadu imprensa neebe STL, asesu iha Kuarta (14/02/2018).

Sekjer Fretilin Mari hatutan katak, programa VII governu nian mai husi prosesu inkluzaun politika, neebe iha objectivu halo inkluzaun social no inkluzaun ekonomika iha ba Povu tomak iha Timor laran tomak. Nia temi.

Governu nee tuir Sekjer Fretilin Mari katak buat ida, prosesu governasaun mak tenke ser inklusivu, tenke inklui husi base ba too lateen. Tamba ukun nee ukun ba Povo.

Iha fatin hanesan mos Presidenti Partidu Demokratiku (PD) Kompanheiru Mariano Sabino Asanami deklara partidu rua, PD ho FRETILIN sei lao hamutuk iha kampanha eleisaun antesipada hodi defende programa VII Governu nian.

Carme Ximenes/Maria lay | Suara Timor Lorosae

STAE Sei Redús Kualidade Tinta Indelevél EA Nian

$
0
0

DILI, (TATOLI) - Diretór  Jerál Sekretariadu Tékniku Administrasaun Eleitorál (STAE), Acilino Manuel Branco, informa STAE sei redús kualidade tinta indelevél ba Eleisaun Antesipada (EA) tanba tinta ne’ebé ho kualidade as bele estraga votante nia saúde.

“Tinta ba Eleisaun Antesipada (EA) nian ita tenta hili kualidade liu maibé matéria hirak bele lori risku ba ema nia kondisaun, entaun ita la autoriza atu prodúz tinta ne’ebé kualidade liu,” Diretór Jerál STAE, Acilino Branco ba Jornalista sira iha Kaikoli, Kinta (15/02).

Nia kompara iha realizasaun eleisaun jerál tinan 2017, STAE eskola tinta ho kualidade porsentu 25 enkuantu iha EA sei redús kualidade tinta hosi porsentu 25 ne’e, maski iha hanoin balun hakarak sa’e kualidade tinta ba porsentu 30.

“Konforme informasaun katak kuandu persentajen demais liu bele estraga ema nia kulit no bele afeta ba moras sira seluk. Ita labele autoriza tinta ne’ebé ho persentajen aas tanba ita haree ba esperiénsia tinan kotuk ho persentajen 25 bele asegura no garante prosesu demokratizasaun signifika ita mantein ho tinta ida ne’e,” Acilino fó hanoin.

Enkuantu tinta ne’ebé Timor-Leste uza iha eleisaun tinan kotuk mai hosi nasaun India no EA mós sei mantein nafatin. Kona-bá prosesu aprovizionamentu ba tinta, kompeténsia iha United Nations Development Program (UNDP) bazeia ba akordu ne’ebé mak Ministériu Administrasaun Estatál (MAE) ho UNDP estabelese ona.

Jornalista: Zezito Silva | Editór: Manuel Pinto

Imajen: Diretór Jerál Sekretariadu Tékniku Administrasaun Eleitorál (STAE), Acilino Manuel Branco. Foto STAE

Dezenvolvimentu Laiha Ordenamentu Hanesan Anarkia

$
0
0

DILI, (TATOLI) – Primeiru-Ministru, Marí Alkatiri dehan, dezenvolvimentu ne’ebé iha bainhira la iha Ordenamentu signifika anarkia.

Xefe Governu fó sai deklarasaun ne’e perante halo lansamentu ekipa tékniku ba levantamentu dadus ba habitasaun iha munisípiu Manatutu, Manufahi, Ainaru no Ermera.

“Dezenvolvimentu bainhira laiha Ordenamentu ne’e anarkia, ne’e ida-idak halo tuir nia hakarak depois mak ita hare ninia rezultadu, hanesan saneamentu laloos, drenajen laiha, no kuandu udan boot ita hare ninia rezultadu”, Mari Alkatiri hato’o liuhosi nia intervensaun iha salaun obra públika Mandarin, ohin.

Alkatiri konta, iha tempu governu dahuluk fó ona importánsia atu halo réurbanizasaun iha Dili, Baukau, ho konxiénsia ida dezenvolvimentu atu la’o di’ak tenke iha planu Ordenamentu maibé infelizmente planu ne’e la konsege realiza.
Iha tinan barak nia laran la realiza planu Ordenamentu ikus mai la iha dezenvolvimentu sustentável, no la iha mós konseitu ekosistema no ambiente.

Maski nune’e planu Ordenamentu tuir Mari Alkatiri oras ne’e realiza ona iha fatin rua; ida mak Oekusi, ida seluk Ataúru, maibé infelizmente Ataúru sidauk tama programa estatutu administrativu Ataúru ninian, maibé Oekusi mak tama ona.

Jornalista: Julia Chatarina | Editór: Manuel Pinto

Imajen: Primeiru-Ministru, Marí Alkatiri.

GMN TV | Jornal Nacional

Partidu Laliu Bareira 4% Nia Votus Lafo Ba Partidu Seluk

$
0
0

DILI - Prezidenti CNE Alcino de Araujo Barris hateten, transfere votus nee iha momentu 2002 halo eleisaun, maibe opta ona sistema ida desde 2007 mai to agora nee votus nee labele fo, neebe lato kuatru pusentu ka tres pursentu iha 2012 no 2017 eleisaun jeral nee votus nee lauja.

Buat ida transfere votus nee iha momentu 2002 halo eleisaun, ita opta ona sistema ida desde 2007 mai to agora nee votus nee labele fo, neebe lato kuatru pusentu ka tres pursentu iha 2012 no 2017 eleisaun jeral nee votus nee lauja, uja ida neebe maka liu bareira kuatru pursentu 2017 ida nee,” dehan Prezidente CNE Alcino, ba jornalista sira, hafoin remata inkontru ho Primeiru Ministru Mari Alkatiri, iha Palasiu Governu, Tersa (13/02/2018).

Prezidente CNE Alcino haktuir tan katak, Lei numeru 2/2016 konaba partidu politikus neebe  lei nee mai husi Parlamentu maka halo, labele uja naran rejistensia iha simblu atributu ba partidu politika sira nian, liu liu atu mosu iha bolitin de votus.

Tanba bainhira atu CNE atu aprova bulletin de de votus nee mais tarde, atu konsideira bolitin de votus neebe uja iha votu lori ba vota, ba tenke hare buat nee han malu ho lei, lei dehan katak labele partidu politika sira neebe atu partisipa para sira voluntariamente retira.

Iha fatin hanesan Diretor Jeral Sekretariadu Tékniku Administrasaun Eleitorál (STAE), Acilino Manuel Branco hateten, STAE sei koordena ho autoridade lokal iha munisipiu Dili hodi realiza aktualizasaun baze dadus ba eleitores nune’e too loron 12 Maiu sirabele vota iha Dili. 

Carme Ximenes/Maria Lay | Suara Timor Lorosae

Data Fiksa EA, Sei Laimpaktu Ba Ekonomia

$
0
0
DILI - Prezidente Republika (PR) fiksa ona data Eleisaun Antisipada (EA), 12 de Maiu, ida nee laiha impaktu ba ekonomia rai laran.

Tuir Xefe Bankada Fretilin Francisco Branco hatete, data fiksa EA, tuir lei dehan 80 dias, maibe mos tanba preparasaun tekniku sira ba orgaun eleitorais sira PR tenke rona. Tanba orgaun eleitorais sira   nia proposta tuir kapasidade atu prepara ba EA, hodi nunee iha rezultadu ema hotu bele simu.

“Ho data fiksa ba EA, neebe PR fo sai ona, ami hanoin laiha impaktu ba ekonomia rai laran. Orsamentu dua desimu governu mak hatene, maibe ami hanoin katak too maiu orsamentu dua desimu nee sei bele garante too Maiu,” katak Branco ba Jornalista Kinta (15/02/2018) iha Bankada Fretilin, PN.

Koalia kona ba dehan kataka EA nee kleur impaktu ba EA, Branco hatete, koalia kona ba ekonomia aprezentasaun OR, opozisaun sira rejeita total, sira lahanoin konsekuensia. Maibe nee laimpaktu ba vida ekonomika iha rai laran. Tanba haree husi dadus statiku kona ba inflasaun lahatudu folin sasan lasae.

Iha parte seluk Xefe Bankada CNRT Arao Noe foin lalais nee hatete, haree ba ida nee kleur liu, tanba konta agora ba too mei nee fulan 3 resin, nee mai de 100 dias,  maibe tuir lei nee hatete katak mais de 80 dias, maibe tanba Timor nee katoliku barak liu tanba nee tenke respeita ba  tempu korezma hanesan paska.

Entretantu Xefe Bankada PD Maria Tersa da Silva hatete, haree ba dinamika situasaun politiku ema hotu, inklui PD haree katak tempu neebe limitadu atu ba manan fali povu  nia fuan atu hodi komvense partidu politiku sira liu husi konsolidasaun no kampana. 

Guilhermina Franco | Suara Timor Lorosae

Harii Uma ba Povu Presiza Hahú ho Estudu

$
0
0

DILI, (TATOLI) – Primeiru-Ministru, Marí Alkatiri, hateten atu harii uma ba povu presiza hahú ho estudu ida. Tanba ne’e nia consider projetu uma MDGs hanesan dezastre boot, abitasaun tenke iha partisipasaun servisu husi povu.

“Ita haree ba MDG ne’e dezastre boot tanba abitasaun ba povu tenke iha partisipasaun servisu ba povu atu harii ninia uma, labele ita ba halo no entrega de’it savi, iha sidade ita bele halo hanesan ne’e”, Xefe Governu iha nia intervensaun ba seremónia lansamentu ekipa tékniku ba levantamentu dadus ba abitasaun iha munisípiu Manatuto, Manufahi, Ainaro no Ermera iha salaun Obras Públikas Mandarin, ohin.

Atu harii uma iha área rural, tuir nia tenke identifika povu nia vida loron-loron para bele haree abitasaun hanesan evolusaun no dezenvolvimentu ida, tanba ne’e tenke iha estudu ida antes atu harii.

Estuda signifika tenke haree ba parte hotu hodi labele koko sasan tanba ne’e liuhosi lansamentu ohin loron ekipa formada husi governu sei tun ba baze hodi halo estudu kle’an atu bele identifika problema.

Hodi fó hanoin, servisu ne’e barak maibé ida ne’e duni mak povu hein tanba sira presiza bee moos, eletrisidade, fornesimentu eletrisidade ho kualidade tanba ida ne’e halo parte hotu iha dezenvolvimentu tanba ne’e governu dahituk hakarak hadi’a.

Ekipa tékniku abitasaun sira nia servisu mak peskiza uluk hafoin tama arkitetu engineiru para bele harii uma maibé fundamentál liu mak abitasaun komunitária para sira ne’ebé atu simu uma ne’e tenke partisipa iha prosesu ne’e.

Parte seluk, Vise Ministru Dezenvolvimentu Abitasaun, Ordenamentu no Ambiente, Abrão Gabriel Oliveira, hateten iha ninia intervensaun programa ne’e todan maibé tenke simu ho konfiansa husi xefe governu, ekipa konsege lori to’o ohin loron mesmu ho elika ne’ebé uitoan.

Hodi hatutan, kona-ba abitasaun iha projetu ida ho naran MDGs ne’ebé rezultadu ladun tuir dalan tanba polítika loos maibé téknikamente mak sala no ladun di’ak tanba haree ona rezultadu ne’ebé iha kuaze suku ne’ebé iha projetu MDGs 438 abandonadu, 401 kompañia husik hela gasta US$48 milloen, tuir dadus ne’ebé hetan.

Ho situasaun ne’e mak halo ekipa tékniku abitasaun tun ba baze no konsege tama sai suku kuaze 30 suku ona to’o ihin loron.

“Hatudu momos katak iha duni polítika maibé iha implementasaun ne’ebé ladun di’ak, tama suku sai suku ami haree katak abitasaun ne’e importante tebes”, katak.

Tanba ne’e tuir nia, governu dahituk ne’ebé lidera husi PM Marí tenke tau duni importansia ba abitasaun, tanba ne’e hamutuk ho ekipa tomak, diresaun tolu ne’ebé hamutuk konsege harii ekipa ida no presiza duni haree husi realidade buat hotu-hotu la’o katak presiza iha levantamentu tékniku ne’ebé di’ak.

Jornalista: Julia Chatarina | Editora: Rita Almeida

Imajen: Primeiru-Ministru, Marí Alkatiri.

Austrália proíbe relações sexuais entre ministros e "subalternos"

$
0
0

Sydney, 15 fev (Lusa) -- O primeiro-ministro australiano, Malcolm Turnbull, proibiu as relações sexuais entre ministros e "subalternos", uma medida adotada na sequência do episódio que envolveu o vice-primeiro-ministro, Barnaby Joyce.

"Hoje acrescentei às normas (ministeriais) uma disposição clara e inequívoca: os ministros, sejam casados ou solteiros, não podem manter relações sexuais com o 'staff'. Não cumprir a norma constitui uma violação às normas", disse o primeiro-ministro e líder do Partido Liberal.

"Não estou aqui para pregar moralidade", acrescentou o chefe do Governo em declarações aos jornalistas, em Camberra, sublinhando que é "preciso reconhecer ser inaceitável que em 2018 os ministros tenham relações sexuais com alguém" com quem se trabalha.

Turnbull disse também que o vice-primeiro-ministro cometeu um "erro de avaliação contraproducente" em relação ao romance que mantém com a ex-assessora de imprensa.

A imprensa australiana divulgou, na semana passada, que a ex-assessora está grávida e que o pai é o vice-primeiro-ministro, um assunto que foi encarado como um escândalo por alguns setores da sociedade australiana.

Em 2017, Joyce, líder do Partido Nacional, aliado tradicional do Partido Liberal, separou-se da mulher com quem esteve casado desde 1993 e de quem tem quatro filhos.

O vice-primeiro-ministro foi um dos defensores dos "valores da família" durante a campanha para a legalização dos casamentos entre duas pessoas do mesmo sexo, no ano passado.

A forma como Joyce, 50 anos, mantinha a relação com a ex-assessora de imprensa, de 33 anos, e o fim do casamento tem sido criticada por alguns membros do Partido Nacional que o acusam de ter prejudicado a imagem da formação política que representa o setor conservador e rural australiano.

O Senado da Austrália, aprovou hoje uma "moção simbólica" apoiada pelos Verdes e pelos Trabalhistas, na oposição, que pedem a renúncia de Joyce do cargo que ocupa no Executivo.

PSP // SB

Deputado pró-democracia de Macau apresenta pedido para recorrer de suspensão de mandato

$
0
0

Macau, China, 16 fev (Lusa) - O deputado pró-democracia Sulu Sou já entregou o pedido para recorrer junto do Tribunal de Última Instância (TUI) de Macau da decisão de suspensão do mandato, tomada em dezembro pela Assembleia Legislativa (AL).

No início de fevereiro, o Tribunal de Segunda Instância (TSI) entendeu que nenhum tribunal do território tinha competência para se pronunciar sobre atos políticos, considerando improcedente o recurso apresentado então pelo deputado Sulu Sou sobre a suspensão de mandato decretada pela AL.

Na decisão, o TSI considerou que não ia apreciar o recurso de contencioso interposto pelo deputado para clarificar se foram respeitadas as regras relativas ao processo que conduziu à suspensão do seu mandato pela AL, incluindo o seu direito de defesa.

"Apresentámos esta semana o pedido de recurso" da decisão do TSI, indicou Sulu Sou, numa mensagem enviada à Lusa.

"De acordo com os procedimentos, antes de apresentarmos o recurso ao TUI, temos de manifestar ao TSI a nossa vontade de recorrer e obter a sua aprovação", explicou.
Sulu Sou remeteu declarações sobre "os argumentos relativos ao pedido" para depois da aprovação do recurso pelo TSI.

No acórdão do TSI lê-se que "a deliberação do plenário [AL] em apreço não é ato administrativo, visto que não foi proveniente de nenhum órgão da Administração e no exercício de uma função administrativa ou no quadro de uma atuação da administração pública em sentido material. Foi, em vez disso, praticado por um órgão eminentemente legislativo com um enquadramento político".

O TSI considerou ainda que a deliberação "não lhe é lesiva" [a Sulu Sou], uma vez que este não deixou de ser deputado, mantendo "a sua situação remuneratória".

"A deliberação do plenário não afetou a esfera do seu conjunto de direitos e deveres, enquanto cidadão e administrado, a qual, como bem se sabe, está a montante da qualidade de deputado e dela é, aliás, independente", sublinhou.

A decisão de suspender o deputado pró-democracia permitiu o julgamento do parlamentar, acusado do crime de desobediência qualificada na sequência de um protesto em 2016.

A 16 de janeiro, o Tribunal Judicial de Base (primeira instância) adiou o julgamento do deputado, até que o TSI se pronunciasse sobre as ações apresentadas pela defesa de Sulu Sou, a cargo do advogado Jorge Menezes.

Em causa no processo judicial, em que também é arguido Scott Chiang, então presidente da Novo Macau, está o protesto de 15 de maio de 2016, convocado pela associação contra a atribuição, por parte da Fundação Macau, de um subsídio de 100 milhões de renmimbis (13,7 milhões de euros ao câmbio da altura) à Universidade de Jinan, na China.

O mais jovem deputado de Macau, de 26 anos, conquistou um assento no hemiciclo nas eleições de setembro por via de uma lista afiliada daquela que é a maior associação pró-democracia do território, a Novo Macau.

EJ // PJA

Governo timorense aprova alterações a decretos eleitorais e ao valor de subvenção a partidos

$
0
0

Díli, 14 fev (Lusa) - O Governo timorense aprovou um conjunto de alterações aos decretos eleitorais para, entre outros aspetos, facilitar o recenseamento de estudantes que estão em Díli, definindo o valor de 4 dólares (3,24 euros) por voto como subvenção aos partidos políticos.

As alterações, aprovadas na reunião de terça-feira do Conselho de Ministros incluem uma proposta de decreto-lei, apresentada pelo ministro da Administração Estatal, Valentim Ximenes, que define a nova forma de subvenção partidária.

"O cálculo do valor total da subvenção será realizado em razão do número total de votos obtidos pelos partidos políticos conforme o acórdão Judicial que validou a eleição, proclamando os resultados eleitorais", refere o executivo em comunicado.

Fonte do executivo confirmou à Lusa que foi deliberado que os candidatos presidenciais receberão de forma imediata 4 dólares por voto obtido nas eleições de março do ano passado.

Os partidos políticos receberão igualmente 4 dólares por voto obtido nas eleições legislativas de 22 de julho mas esse valor só lhes será entregue quando for aprovado o Orçamento Geral do Estado de 2018.

Em concreto, a subvenção aos 21 partidos políticos que participaram no voto de 22 de julho será de cerca de 2,27 milhões de dólares, com a Frente Revolucionária do Timor-Leste Independente (Fretilin) a receber cerca de 674 mil, o Congresso Nacional da Reconstrução Timorense (CNRT) a receber de 669 mil e o Partido Libertação Popular (PLP) a receber cerca de 240 mil dólares.

Entre os restantes partidos com assento parlamentar, o Partido Democrático (PD) receberá cerca de 222 mil dólares e o Kmanek Haburas Unidade Nacional Timor Oan (KHUNTO) receberá cerca de 144 mil dólares.

No que se refere aos partidos sem assento parlamentar o valor varia entre os 63.500 do PUDD e os apenas 2.676 do PTD, que só obteve 669 votos.

Sendo que grande parte das alterações "são pontuais", segundo fonte do executivo, as mudanças mais significativas referem-se à atualização dos cadernos eleitorais com medidas que visam facilitar o processo para que estudantes a estudar em Díli se possam recensear aqui sem ter que regressar aos seus locais de naturalidade.

Foi ainda aprovada uma resolução sobre o recenseamento eleitoral no estrangeiro que "procura assegurar às comissões recenseadoras o apoio necessário para o exercício das suas competências e promoção da inscrição dos cidadãos timorenses na diáspora durante o recenseamento para as eleições antecipadas".

O Conselho de Ministros aprovou ainda uma proposta de resolução apresentada por Vicente Ximenes "relativa à aquisição de equipamentos e materiais eleitorais para as eleições legislativas a realizar em 2018".

Segundo o Governo, "esta resolução tem como objetivo assegurar a organização e realização do processo eleitoral para o Parlamento Nacional através da aquisição de equipamentos e materiais eleitorais que assegurem o processo de receção de candidaturas dos partidos políticos, as atividades de formação dos oficiais eleitorais e a realização das operações de sufrágio ou escrutínio eleitoral".

O Governo aprovou ainda alterações aos decretos do executivo sobre a organização e o funcionamento dos centros de votação e os procedimentos de votação, contagem dos votos e de apuramento dos resultados no país e no estrangeiro.

"As alterações apresentadas preveem que o secretário da estação de voto, na presença dos representantes dos partidos políticos, deve aferir se o acompanhante foi livremente escolhido pelo eleitor para o acompanhar no exercício do seu direito de voto", explica uma nota do Governo.

Recorde-se que o Presidente da República timorense, Francisco Guterres Lu-Olo, decidiu dissolver o Parlamento Nacional e a convocatória de eleições antecipadas para 12 de maio como solução para o impasse político que se vivia em Timor-Leste.

ASP // SB
Viewing all 15965 articles
Browse latest View live


<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>