Prezidente Parlamentu Timór, Vicente Guterres dehan katak iha hanoin atu tuun hosi kargu, maski kontinua mantén iha kargu refere hodi garante “dignidade” hosi orgaun soberania nomós estabilidade ba iha prosesu eleisaun ba meza foun, ne’ebé ohin aprova ona ho maioria.
Iha intervensaun ida ba debate estraordinária iha Parlamentu Nasionál, insisti katak prezidente no meza parlamentu ne’ebé eleitu hosi lejislatura no ne’ebé “ho dignidade institusionál” ba alterasaun meza saida de’it tenke hala’o “ho dalan legál”.
“Ha’u iha vontade atu tuun. Ha’u ko’alia sai ida ne’e. Maibé karik imi hatuun ha’u agora, ida ne’e sei larezolve, ha’u sei trai fali parlamentu. Lafasil atu tama ba situasaun ida ne’e. Ha’u hein katak jerasaun tuir mai sei lahasoru situasaun hanesan ida ne’e”, dehan iha parlamentu hafoin rona krítika maka’as hosi bankada CNRT nomós Fretilin.
“Ha’u latuun tanba dignidade parlamentu, povu no Estadu nian. Ha’u maka prezidente PN no ha’u tenke garante estabilidade orgaun nian”, nia dehan.
Plenáriu Parlamentu Nasionál ohin aprova ho maioria, ho votu a favor 47 no kontra 9, ba rekerimentu hosi partidu CNRT, ne’ebé defende hala’o eleisaun ba meza foun parlamentu nian.
Vicente Guterres lasimu krítika hosi líder bankada Fretilin, Aniceto Lopes, ne’ebé akuza prezidente parlamentu “husik hela iha gaveta” polémika diploma ruaq, liu-liu lei antikorupsaun nomós lei pnesaun vitalísia hosi deputadu sira.
Kona-ba kazu rua ne’e, nia dehan desizaun lahatama iha ajenda foti durante “konferénsia líder bankada hothotu nian”, katak sei aranja grupu serbisu ida maka analiza lei antikorupsaun nian no kona-ba pensaun vitalisia “aranja testu úniku ida hosi bankada hothotu, hodi lori ba plenáriu”.
Kona-ba akuzasaun katak nu’udar alvu ba iha prosesu judisiál, Vicente Guterres dehan katak visi-prezidente Parlamentu Nasionál maka hatan bainhira okupa kargu prezidente interinamente “ho duni plenu poder prezidensiál”.
"Hanesan resposta hosi orgaun soberania ida ba orgaun soberania seluk. Mínimu liu maka orgaun soberania sira tenke respeita malu. Ha’u sente laran kraik, bainhira sai iha jornál ne’ebé haktuir katak tribunál insisti no parlamentu lafó resposta", dehan.
"Tuir termu, relasionamentu institusionál entre orgaun soberania nian lalos. Kona-ba situasaun atuál, oras ne’e daudaun laiha kondisaun ba atuál prezidente Parlamentu Nasionál atu hatan iha tribunál. Só bainhira mandatu remata", nia konsidera.
Vicente da Silva Guterres halo plenáriu hakfodak bainhira fó sai kona-ba konversa ne’ebé nia halo ho líder hosi ninia partidu, Xanana Gusmão, bainhira mosu problema ba iha desizaun prezidente Repúblika hodi exonera komandante forsa defeza nian.
Deputadu CNRT nian balun, kestiona kona-ba vizita ne’ebé Vicente Guterres halo bá iha Maliana, hodi hasoru-malu ho Taur Matan Ruak, iha 18-fevereiru liu ba, no uza enkontru ne’e hanesan argumentu hodi deskunfia proximidade entre parte rua.
Sorumutu ne’e hala’o bainhira parlamentu, liu-liu bankada CNRT, estuda hela prosesu ba destituisaun karik Taur Matan Ruak avansa ho desizaun exonerasaun katak, sei kontra proposta Governu nian, hodi halo alterasaun ba komando F-FDTL.
"Ida ne’e hanesan kazu ne’ebé hamate mensajeiru. Tanba molok bá Maliana, ha’u ko’alia ho prezidente partidu, Xanana Gusmão. Ami ko’alia oras ida nia-laran, kona-ba asuntu oioin no nia tatolin mensajen ida ba ha’u, hodi hato’o ba Prezidente Repúblika", dehan.
"Mensajen ne’ebé dehan ba ha’u atu labele 'impeachment' saida de’it", nia dehan.
Komentáriu hosi Vicente da Silva Guterres halo sala plenária hakfodak, tanba Xanana Gusmão ninia mensajen lahanesan ho pozisaun públika no parlamentár hosi ninia partidu.
"Ha’u hatene imi-ninia opiniaun tanba imi lahatene kona-ba ne’e, mensajen hosi Xanana ba Prezidente. No imi husu 'impeachment' maibé mensajen ba prezidente oinseluk fali", dehan.
"Prezidente Repúblika dehan ba ha’u katak labele muda hanoin no karik iha diferensa ba hanoin, maka asuntu ne’e sei bele lori ba to’o tribunál. Nia dehan katak nia aseita desizaun saida de’it maka tribunál sei foti, maski tenke hatuun ka hasai hosi kargu", nia esplika.
Vicente Guterres dehan katak bainhira nia fila hikas mai Dili, nia informa ba bankada parlamentár hothotu, no ba mos sekretária Estadu ba asuntu parlamentár.
Nia mos rejeita krítika hosi polémika diskursu Prezidente Repúblika nian iha Parlamentu Nasionál, loron 25-fevereiru, hodi esplika katak konkorda ba pedidu hosi intervensaun xefe Estadu nian “la’os desizaun pesoál, maibé desizaun koletiva hosi bankada parlamentár nomós meza”.
SAPO TL ho Lusa
“Ha’u iha vontade atu tuun. Ha’u ko’alia sai ida ne’e. Maibé karik imi hatuun ha’u agora, ida ne’e sei larezolve, ha’u sei trai fali parlamentu. Lafasil atu tama ba situasaun ida ne’e. Ha’u hein katak jerasaun tuir mai sei lahasoru situasaun hanesan ida ne’e”, dehan iha parlamentu hafoin rona krítika maka’as hosi bankada CNRT nomós Fretilin.
“Ha’u latuun tanba dignidade parlamentu, povu no Estadu nian. Ha’u maka prezidente PN no ha’u tenke garante estabilidade orgaun nian”, nia dehan.
Plenáriu Parlamentu Nasionál ohin aprova ho maioria, ho votu a favor 47 no kontra 9, ba rekerimentu hosi partidu CNRT, ne’ebé defende hala’o eleisaun ba meza foun parlamentu nian.
Vicente Guterres lasimu krítika hosi líder bankada Fretilin, Aniceto Lopes, ne’ebé akuza prezidente parlamentu “husik hela iha gaveta” polémika diploma ruaq, liu-liu lei antikorupsaun nomós lei pnesaun vitalísia hosi deputadu sira.
Kona-ba kazu rua ne’e, nia dehan desizaun lahatama iha ajenda foti durante “konferénsia líder bankada hothotu nian”, katak sei aranja grupu serbisu ida maka analiza lei antikorupsaun nian no kona-ba pensaun vitalisia “aranja testu úniku ida hosi bankada hothotu, hodi lori ba plenáriu”.
Kona-ba akuzasaun katak nu’udar alvu ba iha prosesu judisiál, Vicente Guterres dehan katak visi-prezidente Parlamentu Nasionál maka hatan bainhira okupa kargu prezidente interinamente “ho duni plenu poder prezidensiál”.
"Hanesan resposta hosi orgaun soberania ida ba orgaun soberania seluk. Mínimu liu maka orgaun soberania sira tenke respeita malu. Ha’u sente laran kraik, bainhira sai iha jornál ne’ebé haktuir katak tribunál insisti no parlamentu lafó resposta", dehan.
"Tuir termu, relasionamentu institusionál entre orgaun soberania nian lalos. Kona-ba situasaun atuál, oras ne’e daudaun laiha kondisaun ba atuál prezidente Parlamentu Nasionál atu hatan iha tribunál. Só bainhira mandatu remata", nia konsidera.
Vicente da Silva Guterres halo plenáriu hakfodak bainhira fó sai kona-ba konversa ne’ebé nia halo ho líder hosi ninia partidu, Xanana Gusmão, bainhira mosu problema ba iha desizaun prezidente Repúblika hodi exonera komandante forsa defeza nian.
Deputadu CNRT nian balun, kestiona kona-ba vizita ne’ebé Vicente Guterres halo bá iha Maliana, hodi hasoru-malu ho Taur Matan Ruak, iha 18-fevereiru liu ba, no uza enkontru ne’e hanesan argumentu hodi deskunfia proximidade entre parte rua.
Sorumutu ne’e hala’o bainhira parlamentu, liu-liu bankada CNRT, estuda hela prosesu ba destituisaun karik Taur Matan Ruak avansa ho desizaun exonerasaun katak, sei kontra proposta Governu nian, hodi halo alterasaun ba komando F-FDTL.
"Ida ne’e hanesan kazu ne’ebé hamate mensajeiru. Tanba molok bá Maliana, ha’u ko’alia ho prezidente partidu, Xanana Gusmão. Ami ko’alia oras ida nia-laran, kona-ba asuntu oioin no nia tatolin mensajen ida ba ha’u, hodi hato’o ba Prezidente Repúblika", dehan.
"Mensajen ne’ebé dehan ba ha’u atu labele 'impeachment' saida de’it", nia dehan.
Komentáriu hosi Vicente da Silva Guterres halo sala plenária hakfodak, tanba Xanana Gusmão ninia mensajen lahanesan ho pozisaun públika no parlamentár hosi ninia partidu.
"Ha’u hatene imi-ninia opiniaun tanba imi lahatene kona-ba ne’e, mensajen hosi Xanana ba Prezidente. No imi husu 'impeachment' maibé mensajen ba prezidente oinseluk fali", dehan.
"Prezidente Repúblika dehan ba ha’u katak labele muda hanoin no karik iha diferensa ba hanoin, maka asuntu ne’e sei bele lori ba to’o tribunál. Nia dehan katak nia aseita desizaun saida de’it maka tribunál sei foti, maski tenke hatuun ka hasai hosi kargu", nia esplika.
Vicente Guterres dehan katak bainhira nia fila hikas mai Dili, nia informa ba bankada parlamentár hothotu, no ba mos sekretária Estadu ba asuntu parlamentár.
Nia mos rejeita krítika hosi polémika diskursu Prezidente Repúblika nian iha Parlamentu Nasionál, loron 25-fevereiru, hodi esplika katak konkorda ba pedidu hosi intervensaun xefe Estadu nian “la’os desizaun pesoál, maibé desizaun koletiva hosi bankada parlamentár nomós meza”.
SAPO TL ho Lusa