Komandante Mar no Guerra, Pedro Klamar Fuik, bele lidera instituisaun Falintil Forsa Defeza Timor Leste (F-FDTL), maibé lei militar nian la permiti atu Pedro Klamar Fuik sa’e kedas to’o Jeneral.
Brigadeiru Jeneral, Filomeno Paixão informa katak, lei fó dalan atu forsa F-FDTL nia laran bele iha Brigadeiru rua, kuandu Pedro Klamar Fuik ho Koliati mak ba troka nia ho Jeneral Lere.
“Ha’u la domina hotu kona-ba leis iha militar nian, mas ha’u la’os dehan labele, ita haree dada’uk ezemplu iha Polisia nian, iha Brigadeiru rua, iha forsa mós bele iha Brigadeiru rua, mas iha antividade liu,” informa Filomeno Paixão ba jornalista sira iha Palácio Prezidensiál Aitarak Laran Dili, Kuarta (27/04).
Maski Filomeno Paixão esplika katak, lei militar mak la fó dalan, maibé Filomeno Paixão la esplika detalles konaba artigu no konteodu lei ne’e.
Nia esplika, ko’alia kona-ba Pedro ho Koliati, Pedro mak iha antividade liu, la’os Koliati.
Nia esklarese, proposta Governu nian ne’ebé fó ba Prezidenti ikus ne’e, Governu halo konsultas ho instituisaun F-FDTL.
Hatan kona-ba situasaun iha F-FDTL nia laran ne’e oinsa, ho desizaun Estadu nian ne’ebé atu halo reforma ba veteranus hotu ne’ebé mak iha F-FDTL laran, Filomeno Paixão dehan, laiha problema.
“Desizaun ne’e seida’uk sai, ita rona hotu ona iha últimu reuniaun ho Konsellu Superior Defeza Seguransa, iha loron 6 Maiu 2016, sei iha reuniaun final ida atu ko’alia kona-ba kazu ida ne’e,” tenik Filomeno Paixão.
Nia haktuir, situasaun iha F-FDTL nia laran buat hotu la’o di’ak, laiha problema ida atu akontese.
Iha okaziaun ne’e, Filomeno Paixão mós informa katak, veteranu sira ne’ebé sei ativu hela iha instituisaun F-FDTL, la aseita ho Diretor Institutu Masional da Defeza, Pedro Klamar Fuik ho Koliati ne’ebé Prezidenti Repúblika (PR), Taur Matan Ruak, hili ona atu lidera F-FDTL. Desizaun Xefi Estadu hodi hili Pedro Klamar Fuik no Koliati ne’e atu troka Xefi Estadu Maior das Forsas Armadas F-FDTL, Maijor Jeneral Lere Anan Timur no Brigadeiru Jeneral Filemono Paixão.
Brigadeiru Jeneral, Filomeno Paixão informa katak, ida ne’e problema veteranu sira nian, iha forsa nia laran, laiha problema buat ida.
“Situasaun la’o, simplesmente iha intendementu husi Governu mak haree kona-ba intervensaun oin ida, Prezidenti Repúblika nia oin ida, mas ikus mai ha’u haree lós ona tanba, proposta husi Governu ne’e, mais simplemente husi parte veteranu sira mak ladun iha aseitasaun,” informa Filomeno Paixão.
Filomeno Paixão informa katak, iha sorumutu ho Prezidenti Repúblika (PR) Taur Matan Ruak ne’e, ko’alia kona-ba dezenvolvimentu iha F-FDTL nia laran.
“Hanesan normalmente, Jeneral nestemomentu laiha, ha’u ko’alia ho Prezidenti Repúblika kona-ba dezenvolvimentu ne’ebé ami halo hanesan relatoriu semanal,” informa Filomeno.
Nia dehan, iha sorumutu ne’e, sira ko’alia kona-ba komponentes F-FDTL, liu-liu kona-ba komponente naval nian.
“Komponente naval ami iha problema oituan kona-ba manutensaun barkos nian, maibé iha ona esforsu husi Governu atu selu enjeneiru sira ne’ebé mak hadi’a roo sira ne’e,” Filomeno Paixão fundamenta.
Nia esklarese, roo hat sei mai tan atu fó ba forsa komponente naval sira hodi uza atu kontrola tasi Timor.
Antes ne’e mós, veteranu Lere Anan Timur konsidera desizaun Prezidenti Repúblika nian ne’e, halo diskriminasaun ba sira hanesan veteranus ne’ebé sei ativu iha F-FDTL laran.
“Governu nia planu mak ida ne’e, husik ba ha’u sei kaer to’o 2017, i depois halo tranzisaun neneik ba jerasaun foun, maibé Prezidenti hakarak tranzisaun radikal ida hanesan Xanana uluk halo iha 1984,” katak Lere.
Lere Anan Timur dehan, nia lori veteranus hotu ne’ebé mak sei ativu iha F-FDTL nia naran hanesan Komandante Aluk, Komandante Sabika, Komandante Maunana, Komandante Maubuti, Komandante Rairia, Komandante Falur ho Komandante Hikis, tanba veteranu sira ne’e mak sei ativu iha F-FDTL.
“Ha’u nu’udar veteranus, ha’u dehan katak, ha’u lakohi sai karik nusa, sé ha’u lakohi sai, sé mak atu haruka ha’u sai, uma ne’e ha’u nian, la’os ema seluk mak halo ba ha’u,” Lere koalia ho lia maka’as.cos
Jornal Nacional