Prezidente Autoridade Rejiaun Administrativa Zona Espesial Ekonomi Sosial Merkadu (ZEESM), Mari Alkatiri hateten, prezensa Portugal iha Oecusse tinan 1515 fo direitu ida ba Timor oan atu sai hanesan nasaun independensia.
“Ita konta duni kolonialismu, maibe ita mos hatene katak, ho prezensa Portugal nian fo mai ita direitu ida atu sai independente. se Portugal maka la mai Timor Leste maka Holanda mesak maka mai, ita laiha direitu sai independensia, tanba lei Internasional maka fo ita direitu, tanba ita iha kolonial seluk,”esplika Mari Alkatiri ba Jornalista iha Palaban, Postu Administrativu Pante Makasar, ZEESM Oecusse Sabadu (28/11), hafoin partisipa iha seremonia komemorasaun proklamasaun Independensia 28 Novembro ba dala 40 (1975-2015).
Alkatiri hateten, 28 Novembro Timor oan hotu hatene katak, proklamasaun ne’ebe FRETILIN halo iha 1975, no ne’e hanesan rohan kolonialismu Portugal ninian iha Timor Leste.
Buat seluk tan, elementu importante prezensa Portugal nian maka relijiaun Katolika, no ne’e halo Timor Leste sai diferente bo’ot.
“Ha’u la’os Katolika imi hotu hatene, mas ha’u koalia ba sosiedade tomak. Ita moris pratikamente iha rai kikik ida ne’e hamutuk ho Portugues sira, ita funu kontra malu, ita senti iha direitu sai patriota, atu sai nasionalisita, tanba ne’e maka ita dehan, ita nia identidade hanesan patriota, ita nia identidade hanesan nasionalista, mai ho kolonializasuan tanba kolonilizasaun tama ita hakarak sai independente, ne’e maka advejes balun la kompriende. Tanba ne’e maka ita komemora tinan 500 la’os koloniliazasaun, komemora prosesu ida lori ita sai patriota sai nasionalista,”tenik tan Alkatiri.
Iha fatin hanesan eis Prezidente RDTL, José Ramos Horta fo parabens ba povu tomak ne’ebé komemora loron proklamasaun independensia ba dala 40 ne’e.
Jose Ramos Horta dehan, Povu Timor konsege duni, tanba ho aten brani fo dedikasaun tomak atu hamriik mesak hanesan nasaun independente ida.
“Hanesan prezidente no Dom Bispu Norberto hateten, tanba povu hamutuk fiar nia entidade no luta maka’as ho dedikasaun ho korajen maka ita selebra festa bo’ot ida nee iha Oecusse,”tenik Ramos Horta.Avi
Jornal Nacional