Quantcast
Channel: - TIMOR AGORA
Viewing all 16014 articles
Browse latest View live

Profesionál Saúde ‘Stop’ Hatais Vestidu-Badak

$
0
0
DILI, (TATOLI) – Vise-Ministra Saúde (VSM), Ana Isabel Soares husu ba profesionál Saúde liu-liu feto sira atu la bele hatais vestidu-badak alias Rok Mini iha seremonia ofisial sira.

“La’os mai ho hatais vestidu badak hodi halo juramentu ho kanta hino nasionál Pátria, enkuantu imi mai tenke ho kazaku kompletu tanba performanse eh aprezentasaun hosi ema nia hatais importante tebes,” Ministra Ana Isabel Soares husu profesionál saúde hamutuk 263 ne’ebé sei simu termu aseitatasaun hodi sai funsionariu públiku iha Ministériu Saúde (MS), Kaicoli, (30/6).

Aleinde ida ne’e, husu mós ba funsionáriu públiku sira tenke respeita hino nasionál Pátria.

“Emposadu hotu atu respeita kuandu hananu hino nasionál, la’ós kanta liman sorin tama bolsu no ain sorin kleuk,” Vise-Ministra Saúde, fó hanoin tan.

No dehan, hino nasionál Pátria la’ós mosu derepente de’it maibé esforsu boot estadu nian no saudozu barak fó sira nia ruin ho ran mak hetan independénsia Timor-Leste hodi iha hino nasionál.

Nune’e funsionariu foun hosi saúde nian bainhira servisu bazeia ba konstituisaun RDTL artigu 57 katak Estadu hatene ema hotu iha direitu ba saúde, asisténsia médika sanitáeia no mós dever atu defende no promove direitu ne’e.

Jornalista: Zezito Silva | Editór: Manuel Pinto

Foto: Bandu hatais vistidu-badak.

RTTL | Presidente PLP Kontra Pensaun Vitalisia - vídeo

Formasaun Ba Forsa Maritima

$
0
0
DILI – Atu fo apoiu ba forsa defeza Timor Leste, xefi estadu maior Portugal akompanha husi Diretor Institutu Defeza Nasional hasoru Prezidente Republika.

Tuir Xefi Estadu Maior Portugal Antonio da Silva Ribeiro katak, hasoru Prezidente Republika hatoo komprementa, no koalia mos konaba formasaun rekursu humanus, ba forsa maritima iha Timor Leste.

Sente kontente hasoru Prezidente da Republika, hatoo hau nia komprimentu. Ami mos koalia konaba formasaun ba forsa iha maritima nian, no mos troka hanoin balu husi nee,” hateten Antonio bainhira remata enkontru ho Prezidente da Republika iha Palasiu Aitarak laran Sexta, (30/06/2017).

Salienta tan, sira mos koalia oinsa, formasaun ba komponente naval, sarjentu iha Timor Leste. Koalia mos konaba servisu maritima nian.

Iha fatin hanesan Diretor Instituto Defeza Nasional Pedro Klamar Fui hateten, xefi estadu maior Portugal, neebe mai iha timor leste, hanesan profesor dosente konvidadus mai iha kursu depois graduasaun, mestradu ba iha estudu estratejika rezelensia nasional. Terezinha De Deus

Suara Timor Lorosae

MINISTERIU EDUKASAUN ABANDONA BOLSEIRUS TIMOROAN IHA CABO VERDE

$
0
0
Liu husi karta ida ne’e ami bolseiro Timoroan ne’ebé hala’o estudu iha nasaun Cabo Verde hakarak informa ba iha Públiku katak S.E. Ministru Edukasaun horas ne’e dadaun abandona hela ami nia problema ne’ebé ami enfrenta iha Cabo Verde, problema sira ne’e mosu  ninia hun lolos maka ekipa fiskalizasaun husi Ministeriu Edukasaun nebe lidera husi Sr. Aquiles Guterres nian iha tinan 2016 ne’ebé antes ne’e mai halo estudu viabilidade la klean no haruka ami (Estudantes) mai estuda iha ne’e to’o ikus ami mak sai vítima. Kuando ME haruka ekipa mai halo fiskalizasaun, sira la envolve embaixada RDTL iha portugal, tamba diplomaticamente, embaixada RDTL iha Portugal maka halo cobertura to’o iha Cabo  Verde, maibe to’o mosu ona  problema maka obriga embaixada atu atua, maibe tarde liu ona.

Situasaun lolos ne’ebé ami enfrenta maka durante ne’e laiha embaixada Timor nian iha cabo Verde, Adido Edukasaun Timor nian mos laiha, residensia universitario laiha. Bazeia ba plano Ministeriu Edukasaun nian hodi haruka ami mai estuda iha Cabo Verde hodi melhora Língua Português hodi prepara rekursu humanu ne’ebé qualifikadu no iha dominio ba lingua português hodi enkaixa an ba iha careira professores. Ami ne’e hanesan futuros professores lian Portugues iha Timor, maibe processo no ambiente nebe ami enfrenta la garante ami nia dominio ba lian Portugues, problema seluk mak hanesan Inseguransa ba ami núdar estudante bolseiru ne’ebé estuda iha ema nia rai, realidade ami nia estadia fulan sanulu ona mais ami la konsegue adapta ho kondisoens sociais no akademicos iha ne’e, konaba saude nian mos sai preukupasaun boot mai ami no problema seluk nebe mak ami kontinua hasoru maka ami nia bolso do estudo mos sei atrazu to’o agora desde fulan março to junho.

Ami mos hakarak klarifka ba iha publiku katak oras ne’e ami la ba eskola, razaun ami halo greve tamba ami senti abandonado liu ona husi parte ME, ami nia karta sira nebe desde tinan 2016 nian nebe envia ba GCAE (Gabinete Coordenação do Apoio ao Estudante) sira nunka fo resposta até relatorio de visita nebe halo husi Gabinete Adido Educação iha 27/11/2016 nian nebe envia ba sira maibe laiha nafatin resposta no atuasaun imediato husi parte ME atu hatan preukupasaun ami nian.

Iha momento ami hasoru problema nebe grupos bandidos sira halo asaltos mai apartamento estudantes nian, ami informa kedan ba Timor, iha neba kedan S. E. Ministro delega kedan Director Jeral Sr. Antoninho Pires hamutuk ho Adido Educação iha Portugal hodi mai hasoru ami hodi hare no obeserva direta ami nia problemas sira hotu, iha momento neba ami relata hotu kedan, maibe wainhira ekipa ne’e fila ba Timor infelizmente  la relata lolos situasaun nebe ami enfrenta ba S.E. Ministro Educação, depois de visita DJ nian, ami mos simu fali visita husi Embaixada Timor nian iha Portugal Sra. Maria Paixão Costa ho nia Segundo Secretario nebe mai halo visita hodi rona no observa dala ida tan ami nia problema no iha momento neba maka ami foin hatene katak embaixada Timor nian iha Portugal hetan mos credencial ida nebe kobre area mai to iha Cabo Verde, ami relata hotu kedan problemas nebe ami hasoru ba Senhora embaixadora, maibe nafatin laiha resposta nebe atu hodi muda ami sai husi Cabo Verde.

Senhor Ministro nafatin hodi poder fo presaun makas mai ami hodi ami kontinua ba eskola, maibe ami nia desizaun nebe ami 43 foti hamutuk maka, foti ami sai husi ne’e ba fatin seluk, no laos haruka ami fila ba Timor ou mantem, tamba ami hatene katak Senhor Ministro ignora nafatin ami nia problema no aat liu tan mak husi Ministeriu Edukasan  fo sala fali mai ami bolseiro sira, dehan ami bolseiros mak la kumpri contrato no Pior liu tan fo sala fali ba ami nia inan aman dehan ami nia inan aman la kolabora diak ho Parte Ministeriu Edukasaun, ami hakarak relata lolos katak durante ami nia bolsu atraju husi fulan Marsu to’o agora dadaun ne’e ami nia inan aman mak dezenraska buka osan hodi envia mai ami para aguenta moris iha Cabo Verde. Husi ne’e hatudu momos katak  Ministeriu Edukasaun haruka estudantes mai eskola to ikus ignora tia. Husi parte ME la tuir ona kontrato ida nee hodi abandona ami.

Tamba ne’e ami ho hakraik an ami husu ba Sr. Director Jeral Antoninho Pires hodi relata lolos imformasaun ne’ebé ami hato’o atu nune’e públiku bele hatene katak situasaun ne’ebé ami enfrenta durante ami nia estadia iha Cabo Verde ne’e los no tebes duni ami enfrenta situasaun hirak ne’e, laos mai koalia ida no fila ba Timor relata oin seluk fali.

Ami husu ho hakraik an ba S.E. Ministro Edukasaun foti lalais solusaun tuir ami nia ejijensia hodi ami husi ne’e ba nasaun seluk tamba ami vitima tiha ona desde inisiu.

Hakuak boot husi Bolseirus Timoroan iha Cabo Verde

Xefe Estadu Simu Vízita hosi Almirante Portugal

$
0
0
DILI, (TATOLI) – Prezidente Repúblika, Francisco Guterres Lú Olo simu vízita kortezia hosi Almirante (xefe supremu forsa naval) Xefe Estadu Maior Forsa Armada Portugal, António da Silva Ribeiro iha Palásiu Prezidensiál Nicolau Lobato Bairo Pite, ohin.

Hasoru malu ne’e hodi komprimenta, tanba xefe estadu maior forsa armada durante iha tempu libertasaun sempre akompaña Timor Leste nia luta.

Alende ne’e, sorumutu refere ulun boot forsa armada Portugal ko’alia mós kona ba prosesu dezenvolvementu ne’ebé mak la’o iha Timor, liu-liu rekursu umanu.

Sira mós ko’alia konaba asuntu tasi nian, oinsá atu labele reklama de’it direitu maibé importante mak utiliza tasi ne’ebé mak pertense tuir lei internasionál. Tanba ne’e importante ba oin, Portugal apoiu ka fó asisténsia nafatin ba Timor Leste kona ba tasi nian.

Tuir nota komunikadu ne’ebé Tatoli simu hosi mídia Palásiu Prezidensiál loraik ne’e hatutan, Xefe Estadu, Lú Olo sensível tebe-tebes ba asuntu ne’ebé mak ko’alia durante sorumutu. ki

Foto: Xefe Estadu Maior Forsa Armada Portugal, António da Silva Ribeiro. Foto mídia Palásiu Prezidensiál | Foto PR@Julião Fernandes Guterres - 2017

Divorsiu Lori Problema Ba Feto

$
0
0
DILI, (TATOLI) - Universidade La Trobe, Austrália ho Universidade Nacional Timor Lorosa’e (UNTL), Fakuldade Medisina no Siénsia Saúde, Departamentu Parteira aprezenta rezultadu peskiza kona-ba problema feto iha Timor-Leste tuir kontestu sosio-kultura, identifika divorsiu sai nu’udar fator ida ne’ebé lori problema ba feto.

Ekipa peskizadora sira aprezenta iha Auditóriu, UNTL, Sesta (30/06) katak problema mosu tanba kuaze feto sira moris ho família mane nian, barlake, desizaun ne’ebé hola, estigma divorsiu, katolizismu no servisu referál limitadu.

Hodi reforsa mós katak bainhira problema mosu, feto sira la loke aan tanba konsidera estatutu feto nian fraku, papel jéneru no prátika kazamentu.

Tanba ne’e, sira sujere katak autoridade sira presiza  dezenvolve estratéjia, fo konsellu no fó atensaun ba feto sira.

Halo protesaun ba feto envolve autoridade seguransa formál hanesan polísia, inklui lider komunitáriu no autoridade igreja serbisu hamutuk hodi haree situasaun feto nian no operasaun sistema saúde fasilita feto sira bainhira iha kompleksidade.

Razaun tuir, ekipa peskizadór sira ne’e katak família no komunidade nu’udar rekursu importante, família no polísia nu’udar fatin protesaun no hakbiit direitu vítima.

Referál saúde bele mós sai fatin rezolve komplesidade liliu ligadu ho kazu violénsia doméstika nian.

Entretantu ekipa peskizadora kompostu husi ema na’in walu no aprezentasaun relatóriu hato’o husi Kayli Wild, Guilhermina de Araújo no Lívio da Conceição.

Peskizadór sira hala’o peskiza iha munsípiu Díli, Baucau no Liquiça ho amostra feto na’in 48, parteira na’in 36 no komunidade na’in 12.

Katak Díli ema na’in 15 kompostu husi parteira na’in 11 no komunidade na’in haat, Baucau ema na’in 22 kompostu husi parteira na’in 16 no komunidade na’in neen, Liquiça ema na’in 11 kompostu husi parteira na’in sia no komunidade na’in rua.

Informasaun kona-ba rezultadu peskiza bele mós asesu iha: www.latrobe.edu.eu/jlc/research/reducing-violence-against-women-and-children

Jornalista: Rafy Belo | Editór: Manuel Pinto

Foto: Aprezentasaun

Sosiedade Sivil Konsidera Kampania Elpar 2017 Laprodutivu

$
0
0
DILI – Organizasaun Naun Governamental (ONG) hanesan sosiedade sivil iha Timor Leste fo nia konsiderasaun ba atividade kampania partidu politik nian iha tinan 2017 nee laprodutivu.

Tuir Peskizador Lao Hamutuk (LH), Juvinal Dias hatete katak, klaru katak ho modelu eleisaun ida agora nee, funsionariu publiku ka politiku nain sirasei gasta deit sira nia enerjia hodi halo kampania iha tempu badak, nee hatudu kampania laprodutivu.

Hau hanoin katak modelu kampania neebe Timor Leste halo agora nee laprodutivu tanba halo tempu badak liu,” dehan Juvinal ba jornalista wainhira partisipa iha serimonia selebrasaun loron kanada nian iha Timor Plaza-Dili, Kinta (29/06/2017).

Juvinal salenta, razaun kampania ida nee laprodutivu tanba halo tempu badak liu no mos han tempu servisu, halo ema hadau malu deit atu uza tempu hodi halo kampania haluha hotu servisu estadu nian.

Juvina husu ba provedoria direitus umanus no inspektor jeral iha ministeriu idaidak tenke tau matan tanba konstituisaun fo dalan ba sira atu taumatan ba ida nee.

Iha fatin ketak, Juis Timor Oan, Manuel Tilman dehan, funsionariu publiku no mos Governante sira Cuti sira nia servisu tanba lei fo dalan tanba nee mak sira hanesan sidadaun bele partisipa iha atividade kampania. Raimundo S. Fraga

Suara Timor Lorosae

CNRT Kaer Ukun Infraestrutura Boot Nafatin Prioridade

$
0
0
DILI – Partidu Congresso Nacional Reconstrução Timorense (CNRT) kompromete katak, wainhira povu fo konfiansa ba sira atu kaer ukun iha eleisaun parlamentar nee, sei kontinua tau prioridade ba projetu boot sira iha Timor Leste laran tomak.

Tuir Reprezentante Partidu CNRT, Nelio Izaac Sarmento dehan, iha programa importante CNRT nian tinan ida nee, kontinuasaun ba infraestrutura boot mak oras nee lao dadaun.

Programa importante CNRT nian iha tinan ida nee, kontinuasaun ba infraestrutura boot,” dehan Neliowainhira hatan ba perguntas jornalista nian konaba programa prioridade CNRT liu husi sesaun diskusaun entre partidu politik hojornalista sira iha studiu GMN TV, Sabadu (01/07/2017).

Nelio haktuir, bainhira CNRT kontinuasaun Governasaun mak projetu sira nee sei sai prioridade nafatin ba CNRT iha mandatu tuir mai. Tanba nee, sai ona programa prioridade CNRT ninia iha tinan ida nee.

Iha fatin hanesan, Reprezentante Partidu KHUNTO, Julião da Silva dehan, partidu KHUNTO ninia vizaun mak atu harii sosiedade neebe livre, justu, akuntabel no demokratiku iha fee esperansa no kariedade.

Nunee mos, Reprezentante Partidu PEP, Francisco da Costa dehan, PEP nia vizaun katak ukun dia no ukun ladiak signifika ukun neebe diak ona atu kontinua deit no ukun neebe mak ladiak nee atu halo diak. Raimundo S. Fraga

Suara Timor Lorosae

Alkatiri: Mina Maran Veteranus – Idozu Simu Nafatin Pensaun

$
0
0
MANUFAFI – Kampania partidu FRETILIN ba dala sanuluh resin ida, iha Munisipiu Manufahi, Sekretariu Jeral Partidu FRETILIN Mari Alkatiri hateten bainhira Mina maran, veteranus no idozu sira sei kontinua simu pensaun, FRETILIN nia planu ba dezemvolvimentu modernizasaun.

“FRETILIN sei garante veteranus no idozu sira nia pensaun wainhira mina maran, tanba FRETILIN nia planu ba dezemvolvimentu modernizasaun, nee duni mina maran mos ita nia veteranus no idozu mos sei kontinua simu sira nia pensaun,” dehan Sekjer Partidu FRETILIN Mari, iha diskursu, bainhira halo kampania partidu FRETILIN, iha Munisipiu Manufahi, Sabadu (02/06/2017).

Governu AMP no Bloku, tuir Sekjer Partidu FRETILIN Mari katak, maka halo diskriminasaun ba veteranus balun nia direitu, tanba sira taka lista inskrisaun maske veteranus balu seidauk rejistu.

Entretantu FRETILIN hakarak fila ba ukun nee obrigasaun ida FREILIN nian, atu hatutan tan luta ba libertasaun de patria, atu liberta povu, tanba nee FRETILIN halo tuir prosesu demokratiku maka atu fila ba ukun.

Iha fatin hanesan Jose da Silva hanesan veteranus hateten, Komisaun homenajen durante nee halo deskriminasaun verifikasaun dadaus veternus sira nian, tanba ema neebe uluk laluta ba rai ida nee sira mos veteranus hotu, ema ida neebe luta ba rai ida nee ukun aan laveteranus fali. Carme Ximenes/ET2

Suara Timor Lorosae

RTTL | Exclusivu Lian Partidu Hamutuk Ho PLP - vídeo

$
0
0

RTTL 29 minutos emissão (diferido)

JSMP Fasilita Jornalista Komprende Termu Jusdisial

$
0
0
DILI, (TATOLI) - Judicial  System Monitoring Programme (JSMP), ohin organiza mídia briefing iha Bidau Akadiru-Hun, Dili hodi fasilita Jornalista sira komprende termu judisial ne’ebé mak uza iha faze prosesuál.

Diretór Ezekutivu JSMP, José Luis Sampaio hatete, programa ne’e realiza tanba ema hotu rekoñese papél jornalista importante tebes hanesan liman no ain sosiedade nian.

“Ita fahe esperiénsia no koñesimentu ba malu atu fasilita ita-boot sira hatene prosesu ne’ebé ligasaun ho setór justisa, termu sira ne’ebé mak ita uza, faze prosesuál ne’e iha ne’ebé, bainhira mak ita konsidera ne’e hanesan suspeitu, arguidu no kondenadu,” José esplika iha mídia briefing ne’ebé organiza husi Mai Munisípiu iha Bidau Akadiru-Hun, ohin.

Objektivu seluk hosi mídia briefing aumenta kapasidade no hanoin jornalista nian buka kle’an informasaun sira ne’ebé mak iha relasaun ho interese públiku nian atubele deskobre hodi informa ba komunidade no hosi komunidade ba instituisaun Estadu sira.


Entertantu termu suspeitu mak ema ne’ebé iha sinál sira atu halo kríme ruma, no prosesu investigasaun seidauk la’o ka sei deskonfia hela.

Arguidu mak ema ne’ebé tama iha prosesu investigasaun no kondenadu mak ema ne’ebé hetan desizaun finál hosi tribunál no laiha  tan rekursu.

Bainhira rekursu karik signifika kazu ne’e matak hela. “Dala barak kahur, ezemplu, kazu iha tribunál deside tiha ona ema ne’e sei halo rekursu maibé hanoin katak kazu ne’e remata ona,” José dehan.

Hodi hatutan, ho programa Mai Munisípiu bele ajuda jornalista sira atu koñese no atualiza di’ak liután koñesimentu ba kestaun termu setór judisiáriu nian.

Nia mós rekuñese katak, durante ne’e mós mídia sira halo buat balun di’ak ona, maibé iha buat balun presiza hadi’a liuliu ba termu sira ne’ebé mak envolve labarik ho minoridade sira-nia identidade tenke proteje no kazu sira ne’ebé mak lei bandu atu halo publikasaun, tanba nia segredu justisa, sei iha prosesu investigasaun.

JSMP hein katak, ho mídia briefing mídia sira bele aprende hamutuk atu haree saída mak kestaun segredu, investigasaun kriminál, papel husi instituisaun judisiáriu sira atu bele ajuda sosiedade hatene prosesu ne’e tuir nia fatin.

Iha fatin hanesan jerente asesu ba Justisa Fausto Belo Ximenes hatete liuhusi diskusaun informál ida ne’e, importante ba jornalista atu hatene no fahe konesimentu hodi kobre asuntu justisa ho di’ak, liuliu impaktu ba kazu sira iha tribunál atu kobre ho di’ak tuir prosesu lei no regra sira ne’ebé iha.

“Ami haree iha termu balun ne’ebé seidauk klaru no loos tuir ita-nia monitorizasaun iha kobertura ne’ebé ami hetan ezemplu, bainhira ita haree ema ne’e sei suspeitu hela no ita uza termu seluk ne’ebé loloos ne’e la merese ba faze kazu sira ne’ebé mak iha entaun ami sente katak di’ak liu ita tuur hamutuk hodi fahe hanoin kona-ba ida ne’e,” Fausto kurizi.

No konsidera diskusaun ne’e la’ós atu avalia mídia nia serbisu maibé fahe konesimentu oinsá mak jornalista sira bele kobre justisa no uza termu ne’ebé merese tuir lei ne’ebé vigora iha país ida ne’e.

Jornalista: Maria Auxiliadora | Editór: Manuel Pinto

Foto: Diretór Ezekutivu JSMP, José Luis Sampaio koalia ho jornalista sira.

2 - 1 | Portugal de bronze bate o México na Taça das Confederações

$
0
0
2-1. Portugal derrotou o México. Fernando Santos diz que Portugal fez uma prova excelente na Taça das Confederações.

Portugal concluiu hoje no terceiro lugar a Taça das Confederações de futebol, ao derrotar o México, por 2-1, após prolongamento, depois do empate 1-1 registado no final do tempo regulamentar, em Moscovo.

Uma grande penalidade transformada por Adrien Silva, aos 104 minutos, deu a vitória a Portugal, depois de Pepe ter forçado o prolongamento, aos 90+1 minutos, marcando o golo que igualou a partida, após um autogolo de Luís Neto ter dado vantagem aos mexicanos, aos 54 minutos. Na primeira parte, aos 16 minutos, André Silva desperdiçou uma grande penalidade, permitindo a defesa ao guarda-redes Ochoa.

Fernando Santos era no final da partida um treinador satisfeito quer com o resultado do jogo, quer com a prestação da seleção na Taça das Confederações. O selecionador nacional referiu que "foi um bom jogo. As duas equipas procuraram ganhar. Portugal esteve muito bem. Teve uma infelicidade, sofreu um golo. Portugal fez uma prova excelente".

Portugal despede-se da Rússia como terceiro classificado da Taça das Confederações, cuja final se disputa ainda hoje, em São Petersburgo, opondo a Alemanha ao Chile a partir das 21 horas (19 horas em Lisboa).

TSF | Foto: Iam Walton / Getty Images

ERUPÇÃO DO SILERI EM JAVA CAUSOU FERIDOS | HELICÓPTERO DE SALVAMENTO CAIU

$
0
0
Pelo menos 10 feridos devido à erupção do Sileri na ilha de Java, Indonésia

Jacarta, 02 jul (Lusa) - Pelo menos 10 pessoas ficaram feridas e foram transferidas para hospitais devido à erupção de um vulcão na ilha de Java, na Indonésia, afirmaram as autoridades indonésias.

O vulcão Sileri em Dieng Plateau expeliu lava fria, lama e cinzas até uma altura de 50 metros, afirmou o porta-voz da Disaster Mitigation Agency, Sutopo Purwo Nugroho.

A repentina erupção ocorreu cerca das 11:30 locais, quando cerca de 17 visitantes estavam em torno da cratera do vulcão. Soldados deslocaram-se para o local do incidente, que entretanto foi evacuado.


O vulcão Sileri é o mais ativo e perigoso dos dez existentes em Dieng Plateau e a erupção mais recente tinha ocorrido em 2009.

Dieng Plateau, localizado no centro da província de Java, distrito de Banjarnegara, a 2.000 metros acima do nível do mar, é uma atração turística popular devido ao clima fresco e aos templos hindus do século IX.

Em 1979, cerca de 142 pessoas foram asfixiadas devido à erupção de gases do vulcão Sileri.

MC // VM

Helicóptero cai na Indonésia após erupção de vulcão, dois mortos segundo aldeões

Jacarta, 02 jul (Lusa) - Um helicóptero caiu hoje na Indonésia, quando se encaminhava para resgatar pessoas perto de um vulcão que entrou em erupção na província de Java, e o incidente causou pelo menos dois mortos, segundo aldeões.

De acordo com a estação de televisão KompasTV, o helicóptero, que pertencia aos serviços de busca e salvamento, caiu perto da aldeia de Candiroto.

A aeronave transportava quatro tripulantes e quatro socorristas, indicou o chefe-adjunto de operações dos serviços, Heronimus Guru.

Habitantes da aldeia relataram à televisão ter encontrado no local da queda os corpos de duas pessoas.

O vulcão Sileri entrou hoje em erupção, expelindo lava, lama e cinzas até 50 metros de altura, o que provocou dez feridos.

ER // ROC

PERIGO | MORTES "MISTERIOSAS" DE TURISTAS NA TAILÂNDIA | KOH TAO, A ILHA DA MORTE

$
0
0

Quem são as vítimas da "ilha da morte"? 

Vários turistas morreram numa ilha tailandesa nos últimos três anos. Todos em circunstâncias diferentes e algumas mal explicadas

A morte da belga Elise Dallemange na ilha Koh Tao, na Tailândia, reacendeu os medos sobre este local, que já foi apelidado de "ilha da morte". Nos últimos três anos, morreram nesta ilha seis turistas - sete com Elise -. Uma outra turista russa está desaparecida desde fevereiro. Em todos os casos a atuação das autoridades tem sido criticada e a versão oficial é questionada pelos familiares das vítimas.

Elise Dallemange, de 30 anos, foi encontrada na floresta enforcada e parcialmente comida por lagartos a 27 de abril. A mulher estava a viajar pela Ásia há quase dois anos e meio e vivia num retiro de yoga, que era por muitos considerado um culto. Dez dias antes de ser encontrada morta, Elise disse que iria voltar para a Bélgica, segundo o Telegraph.

A polícia afirma que a mulher cometeu suicídio, mas a família de Elise não acredita. "Receamos que alguém esteja envolvido. Não aceito que a minha filha se tenha suicidado", disse Michele van Egten, mãe de Elise. "Não acredito no que a polícia nos contou", continuou.

O caso de Elise junta-se a uma longa lista de mortes de turistas ocorridas em Koh Tao nos últimos três anos. A ilha paradisíaca que atrai visitantes de todo o mundo ganhou mesmo o nome de "ilha da morte".


As mortes que mais chamaram a atenção foram a dos jovens britânicos Hannah Witherige, de 23 anos, e David Miller, de 24 anos. Os dois foram agredidos quando voltavam para o hotel e encontrados mortos na praia, a 15 de setembro de 2014. A cena do crime foi descrita como chocante pelos media e exames comprovaram que Hannah tinha sido violada, segundo o Mirror.

No início de outubro de 2014, a polícia da Tailândia deteve três migrantes birmaneses suspeitos de terem assassinado os jovens turistas britânicos, dos quais dois admitiram o crime e foram condenados à morte. No entanto, os dois homens - Zaw Lin e Win Zaw - disseram depois que tinham sido torturados para confessar os crimes.

As circunstâncias das mortes dos outros turistas são diferentes. Algumas das mortes foram consideradas suicídios, outras não tinham evidências de crime. Em comum, estão sempre as críticas à polícia.

Segundo a polícia, o turista inglês Nick Pearson, de 25 anos, morreu afogado após ter caído de uma falésia de 15 metros na noite de passagem de ano, para 2014. Os pais de Nick, que também estavam em Koh Tao nesta altura, acreditam que o filho foi assassinado e acusam a polícia de encobrir este crime, segundo o Asian Correspondent.

A 1 de janeiro de 2015, um turista francês foi encontrado enforcado no bungalow onde estava hospedado, conta também o Asian Correspondent. A morte de Dimitri Povse, de 29 anos, foi declarada um suicídio pela polícia, mas o caso ganhou cobertura mediática quando surgiram na internet fotografias do francês com as mãos amarradas atrás das costas.

A britânica Christina Annesley também foi encontrada morta em janeiro de 2015. A versão divulgada é que a jovem de 23 anos morreu porque misturou antibióticos com álcool, mas os pais de Christina dizem que nunca foi feito nenhum exame toxicológico para determinar a causa da morte, segundo o Mirror.

Outra das vítimas britânicas da ilha foi Luke Miller, de 27 anos. A 8 de janeiro de 2016, o jovem foi encontrado morto na piscina do hotel onde estava hospedado e a polícia concluiu que Luke morreu afogado, segundo a BBC. Luke tinha ido para a Tailândia a 22 de dezembro e escrevia frequentemente nas redes sociais que estava a ter as férias da sua vida e a aproveitar ao máximo.

A polícia parou de investigar o caso pois não encontrou sinais de que se tratou de um crime, mas a família de Luke critica as autoridades por apresentar constantemente "versões diferentes" do que aconteceu.

No fim da lista das vítimas, aparece o nome da turista russa Valentina Novozhyonova. A jovem de 23 anos não foi dada como morta mas está desaparecida desde fevereiro. Segundo o The Sun, Valentina fez check-in no hotel a 11 de fevereiro e deveria ter abandonado a ilha no dia 16 do mesmo mês, mas desapareceu antes. Quando funcionários do hotel entraram no seu quarto encontraram o seu telemóvel, passaporte e máquina fotográfica. As buscas pararam após três semanas.

O jornal local Chiangrai Times afirma que a turista tinha problemas psicológicos, citando a polícia, e que as autoridades não conseguem confirmar se a jovem está viva ou morta.

Estas mortes podem não estar relacionadas, mas criam um clima de insegurança e desconfiança. Este mês, as autoridades tailandesas criticaram um relatório do Fórum Económico Mundial que assinalava este país como um dos mais perigosos para turistas. O ministro dos negócios estrangeiros Busadee Santipitaks disse que os dados do fórum estavam desatualizados e eram tendenciosos, logo não refletiam a verdadeira situação do país, segundo o Asian Correspondent.

Segundo o Telegraph, morrem cerca de 80 britânicos por ano na Tailândia, especialmente nas zonas turísticas.

Diário de Notícias | Título TA

Criado fundo na Austrália para ajudar cardeal George Pell acusado de pedofilia

$
0
0
Sydney, Austrália, 02 jul (Lusa) -- Australianos criaram um fundo para ajudar o cardeal George Pell, 'número três' do Vaticano acusado de abusos sexuais, a suportar os custos relativos à sua defesa, noticia hoje o jornal Herald Sun.

John Roskam, diretor do Instituto para os Assuntos Públicos (IPA, na sigla em inglês), um 'think tank' conservador australiano, afirmou que aqueles que apoiam Pell abriram uma conta bancária para recolher donativos para custear os honorários dos advogados de defesa.

"Há inúmeras pessoas que querem apoiar o cardeal e dar-lhe a possibilidade de se defender", disse John Roskam, citado na edição de hoje do Herald Sun, um diário de Melbourne.

George Pell, o principal conselheiro financeiro do papa Francisco e o mais alto representante da Igreja católica na Austrália, foi intimado a comparecer diante de um tribunal de Melbourne no próximo dia 18.


Pell, de 76 anos, pediu ao papa Francisco uma licença das funções de 'ministro' da Economia do Vaticano para poder ir à Austrália defender-se, a qual foi aceite.

O comissário-adjunto da polícia do estado australiano de Victoria, Shane Patton, revelou, na quinta-feira, que George Pell enfrenta múltiplas acusações relativas a crimes sexuais antigos, mas não facultou pormenores sobre as alegações.

No mesmo dia em que foram tornadas públicas as acusações, George Pell classificou-as de "assassínio de caráter" e declarou-se inocente.

Pell foi ordenado em 1966 em Roma, regressando, cinco anos depois, à Austrália, onde ascendeu ao topo da hierarquia católica.

Foi sacerdote na cidade de Ballarat (1976-80), a sua terra natal, e arcebispo de Melbourne (1996-2001), ambas no estado de Victoria, no sul da Austrália.

Posteriormente, tornou-se arcebispo de Sydney e, em 2014, foi escolhido pelo papa Francisco para desempenhar a função de 'ministro' da Economia para reorganizar a gestão e as finanças do Vaticano.

DM (PSP) // VM

TL Ukun-An Tinan 15 Relasaun Diplomatika Indonesia Diak Tebes

$
0
0
DILI – Nasaun Timor Leste ukun-an tinan 15 ona, relasaun entre Timor Leste ho nasaun Indonesia lao diak tebes wainhira estadu Timor Leste estabelese politika Komisaun Verdade no Amizade, entre Timor Leste ho nasaun Indonesia.

Tuir Embaixador Timor Leste ba Indoensia, Alberto Xavier Pereirra Carlos hatete, relasaun diplomatika entre Timor Leste ho nasaun Indonesialao diak nee hatudu pasu positivu.

Desde restaurasaun independensia, relasaun diplomatika entre entre Timor Leste ho Indonesia diak tebes,” dehan Alberto ba jornalista sira wainhira partisipa iha serimonia selebrasaun loron kanada nian iha Timor Plaza-Dili, Kinta (29/06/2017).

Alberto hatutan, too agora Timor Leste sente katak amizade neebe iha ho Indonesia diak, ita espera katak amizade ida nee sei aumenta nafatin lao ba oin. Alberto salenta, hanesan Embaxador Timor Leste nian ba Jakarta, sente katak laiha difikuldades halao knar tanba ema barak koinese komesa husi funsionariu sira neebe otas hanesan.

Iha fatin hanesan, Vise Ministru Negosiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Roberto Sarmento dehan, relasaun diplomatiku entre Timor Leste ho Indonesia lao diak. Raimundo S. Fraga

Suara Timor Lorosae | Foto: The Brunei Times

CNE Lakoi Fo Lista Kandidatura Partidu Ba Media

$
0
0

DILI - Komisaun Nasional Eleisaun (CNE) hanesan orgaun administrasaun eleitoral hodi halo knar supervizaun, lakoi fo lista kandidatura partidu politik nian media sira hodi halo publikasaun.

Tuir Vise Prezidente CNE, Duarte Tilman katak, Tribunal Rekursu notifika ona lista kandidatura partidu politik ba CNE, maibe labele fo ba media halo publikasaun tanba lei lafo dalan.

Ami simu, ami labele publika ba imi (media) tanba ita nia regra hatete lista feixada,” dehan Duarte ba jornalista sira iha nia knar fatin, Caicoli-Dili, Sesta (30/06/2017).

Duarte haktuir, lista kandidatura partidu politik nian nee so partidu politik idaidak mak bele hatene ninia. Se loke lista kandidatura sira, partidu politik nian mak partidu balun sei uza sai hanesan materia kampania.

Iha fatin ketak, Diretor Jeral Sekretariadu Tekniku Administrasaun Eleitoral (STAE), Acilino Manuel Branco dehan, lista kandidatura partidu politik nian neebe atu asesu ba Parlamentu Nasional (PN) STAE labele publika.

Entertantu, Reprezentante Programa Oficer AJAR, Inocencio Xavier esplika, tuir lolos publiku asesu ba lista kandidatura maibe realidade laasesu ida nee hanesan tristeza boot id aba publiku. Raimundo S. Fraga

Suara Timor Lorosae – Foto: CNE tl

RTTL | TALK SHOW

$
0
0

RTTL | duração do programa: 1.12.42

SEPFOPE Prepara Joven Hodi Hetan Servisu

$
0
0
BAUCAU - SEPFOPE prepara joven sira liu husi formasaun. Atu nunee joven sira bele hetan servisu iha railaran no railiur, hateten Director SEPFOPE Baucau Romaldo A. de Sousa.

Sentru Formasaun iha Baucau atende joven sira, fati neebe maka tuir formasaun maka hanesan Dit Baucau, Tibar, no Dom bosco, halao servisu hanesan Karpinteriu, Kanalizasaun, Eletrisidade, Soldador, nomos sentru neebe iha Madre Canossa area Ospitalidade, Administrasaun, Agrikultura, Ita nian visaun foin sae liga ba administrasaun geral nomos ingles nian nemos buka servisu ba rai laran nian, iha mos sentru formasaun CDC liga ba agrikultura nian, iha Triloka, liu husi formsaun hirak nee oinsa prepara joven sira ba servisu iha rai laran nomos rai liur mak hanesan Australia no korea’ haktuir Romaldo A. de sousa nudar Director Sepope ba STL kinta feira 28/06/2017 iha salaun sepope.

Formasaun hirak nee hetan apoio husi governu  liu husi apoio fundus ba sentru sira nee hodi nunee bele simu joven sira atu tuir formasaun hirak nee, wainhira formasaun fulan tolu nee liu ona ba tuir tan lian korea iha dili, no pasa  ona ba tuir kesehatan ou saude nian para  hein prosesu kontratu mai para ba iha korea, nomos wainhira joven sira servisu iha rai laran, gradua tiha iha sentru sira nee, sira mos bele kria fali grupo, hatama fali proposta mai sepope, iha mos programa ida naran auto-impregu, kria grupo ba ann rasik, hatama tiha proposta mai depois manda ba iha sepope nasional, halo asesmentu bele apoio ekipamentu tuir proposta neebe maka sira husu.


Director Sepope hateten agora dadaun halo hela pilotu ida ba joven sira konaba Tijolu neebe halo iha Pop nian kotuk, uja rai mean no rai mutin, karik ba komunidade neebe mak hola bele kontakto depois bele transfer ba sira, iha mos programa rural maka hanesan dolar 3 konaba strada sira nian.

Nian hateten kada tinan numeru ba juventude sira nee sae, mill ba leten problema neebe joven sira hasoru maka gradua ba sentru nee numeru sae soke atu hetan fali impregu nemak ba lapangan ou industry sira atu presija nemak nomor tun, tanba nee mak ita persija laos governu deit, maibe NGO sosiedade sivil, persija servisu hamutuk karik iha vagas ruma, sira fo sai iha sepope, depois tun ba vijita sira nian fatin depois hetan imformasaun ruma.

Iha fatin hanesan Domingas De F. Freitas nuudar ponto vocal indmo Sepope hateten  Sepope Baucau halao nian knaar no servisu  halao atendementu ba servisu rai liur no rai laran depois halao servisu hanesan atende ba estudante neebe mak mai kursus, lian korea nian, Knaar sepope municipio baucau maka tama konta ba akredita neebe maka iha area refere hanesan sentru neebe maka agora dadaun iha municipio baucau iha sentru 4 hanesan DIT konaba konstrusaun geral, vijaun foin sae maka, nomos konaba area ospitalidade ninia depois horikultura nian, horikultura laos atende deit ba ita nian juventude sira municipio baucau maibe atende kada municipio neebe maka  rejisto mai tuir formasaun, aktividade neebe mak CDC halo maka konaba argikula nian, horikultura nian.

Bainhira joven sira halo graduasaun ami mos partisipa iha graduasaun remata tiha graduasaun husi sentru, sepope odamatan nakloke, bele halo grupo laos katak individual, sira halo proposal depois hatama iha sepope lori fali sira nian dokumentu original nee ba nasional, karik hetan ona ajudu ruma fo fali ba sira importante sira maka esporsu ann atu servisu, hetan ajuda ruma ami sei halo munitorizasaun karik sira nian servisu lalao nee hanesan hahan neebe sepope fo ba ami foti fila fali”.

Iha sorin seluk Presidenti Autoridade Municipio Baucau Antonio A.Guterres hateten Iha sentru joventude atu halo formasaun skill professional nee iha sentru neen sentru neebe mak permanente atu halo treinamentu husi sepope maka sentru dit, kapsitasaun ba movel nomos civil Canossa, sentru lafaek, ba agrikultura nian, vijaun foin sae ba finansa kestaun administrative, nomos lingua korea, uluk loke iha baucau nomos iha laga, aleide treinamentu hotu sira mos iha sentru CDC sentru juventude komunitario konaba ulti kultura, depois lori sasan ba sira ba servisu.

Nia husu joven sira tuir formasaun tenki ho pasencia, kalma, hatudu vontade diak no responsablidade. Atu nunee wainhira ema persija servisu ruma, sira preparadu ona. Iha vontade para aprende buat neebe hetan ona, atu nunee para ita nian nasaun nee nakloke ba asean entau ita rai nain mos preparadu hodi servi ba ita nian rai labele ita sai fali bainaka ba nian rain rasik, ema seluk maka orienta no ema seluk mak manda fali tanba nee husu ba joven sira tenki estuda no preparadu atu nunee ita mos iha preparadu ba ita nian rain. Est-5

Suara Timor Lorosae

MTAK-ETDA Realiza Formasaun Matadalan Turíztika ba Joven

$
0
0
DILI, (TATOLI) – Ministériu Turizmu, Arte no Kultura (MTAK) parseiru ho sentru formasaun ETDA realiza formasaun ba joven timoroan sira iha área Tour Guide (Guia/mata dalan Turíztika) iha ETDA Komoro, ohin.

“MTAK hakarak dezenvolve timoroan sira atu hetan esperiensia iha área guia turíztika, sira bele liu husi eskola formál, maibé tenke iha mós formasaun hodi aumenta sira nia kapasidade no ajuda sira atu tenta hetan servisu iha futuru”, Diretora Peskiza MTAK, Carmen Pereira ba jornalista sira iha seremónia abertura.

Tuir nia, timoroan foin sa’e barak  mak remata ona eskola sekundária no universidade maibé sidauk iha esperiensia, entaun ho formasaun ida ne’e bele ajuda sira hetan esperiensia no hasa’e kapasidade.

Nune’e nia mós dehan, guia turíztiku halo parte fó serbisu no bukae ba joven sira ne’ebé tuir formasaun ne’e hodi bele akompaña bainaka sira husi rai liur ne’ebé buka informasaun bainhira vízita Timor-Leste.


“Ami la para iha ne’e de’it, sempre iha kontinuasaun kada tinan, liu-liu ba sira ne’ebé remata ona eskola no laiha buat ida atu halo, balun laiha kapasidade, entaun ho dalan ida ne’e bele ajuda sira”, tenik tan.

MTAK hetan apóiu orsamentu husi organizasaun mundiál turizmu atu realiza formasaun ne’e. Kada formasaun ne’e orsamentu hamutuk $15,200 fó apóiu ba ETDA atu realiza formasaun durante loron 10.

Partisipante mai husi munisípiu oin-oin no iha vontade hakarak atu tuir formasaun. Formasaun ne’e ho objetivu atu produz joven timoroan ne’ebé iha vontade hakarak atu hetan esperiensia liu-liu iha área guia turíztiku.

MTAK komesa formasaun ne’e iha IV governu, formasaun lubuk ida no iha área oin-oin mak halo ona ba timoroan hamutuk 4000 resin. Formasaun ne’ebé realiza ona iha rai laran nomós iha rai liur.

Jornalista: Julia Chatarina | Editora: Rita Almeida

Foto: Abertura Formasaun Guia Turiztika iha ETDA, Segunda (3/7). Foto Tatoli/Julia Chatarina
Viewing all 16014 articles
Browse latest View live


<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>