Eis komandante FALINTIL rejiaun III, Cornelio Gama ‘L-7’ dadaun ne’e kesi metin hela ho Termu Indentidade de Rezidensia (TIR) husi Tribunal ba kazu altura Polisia Nasional Timor Leste (PNTL) kaer hamutuk ho nia alin Paulino Gama ‘Mauk Moruk’ iha Fatuhada, TIR ne’e aplika atu nia labele halo tan asaun ruma.
Laos ne’e deit, veteranus ne’e mos akuzadu ho kazu foti fatuk maganes iha Vemasi ho kareta kamioneta 12, inklui kazu sira seluk.
Ho kazu sira ne’e mak TIR ba Timor Leste nia gerileiru Cornelio Gama ‘L-7’ laiha limitasaun tempu, to’o prosesu hirak ne’e Ministeriu Publiku remata investigasaun ka arkivu tanba laiprodus faktus.
Advogadu Pedro Aparicio esplika, TIR ne’ebe aplika ba L-7 ne’e seidauk hotu, maibe TIR ne’e laiha konsekuensia ida todan.
“TIR ne’e hatete deit katak arguidu ida iha prosesu ida kontra nia no prosesu ne’e iha hela Ministeriu Publiku (MP). TIR ne’e remata, kuandu MP foti ona despasu atu arkiva prosesu ne’e, tanba laprodus provas, entaun automatikamente TIR ne’e laaplika ona, maibe durante prosesu sei lao TIR aplika nafatin,”esplika Advogadu Pedro Aparicio ba JN-Diario iha Tribunal Distrital de Dili, hafoin fo asistensia legal ba nia kliente, Tersa, (23/6).
Nia kontinua, TIR ne’e nia konsekuensia iha rua deit mak, kuandu ita muda ita nia hela fatin no sai ba estranjeiru tenki fo hatene ba MInisteriu Publiku ho Polisia, atu sira fasil atu bolu, maibe direitu manifestasaun, direitu halo petisaun, direitu atu halo sirkulasaun no direitu sira seluk funsiona nafatin.
“ Laos L-7 aplika ona TIR be nia labele halo manifestasaun, ne’e lae. Laos hanesan ne’e. Se kuandu fo medidas detensaun domisiliariu ho prijaun preventiva mak labele halo manifestasaun, maibe ida ne’e mos nia sei bele halo petisaun,” dehan nia.
Maibe advogadu ne’e hatutan, iha manifestasaun ne’e mak labele hamosu krimi. Lei manifestasaun mos hatete katak, sidadaun hotu iha direitu, maibe iha oras 48 ne’e tenki informa ba PNTL. Informa para iha kolaborasaun ba linha koordenasaun entre polisia ho manifestante sira, tanba polisia nia responsabilidade ba iha seguransa, se karik iha segunda parte halo provokasaun ruma polisia bele kaer.
Tuir nia, polisia nunka mais atu autoriza ou la autoriza, se polisia hatete la autoriza ka la autoriza tenki fo lisensa, maibe lei la hatete dehan polisia fo lisensa, polisia halo deit linha koordenasaun, tanba direitu sidadania atu halo manifestasaun.
Advogadu ne’e afirma, krimi hotu ne’ebe mak akontese mak imputa ba arguidu ida, nia sei hela hanesan inosente, laos kulpadu antes tribunal foti desizaun. Labele julga uluk ema, bainhira seidauk hetan desizaun husi tribunal.
Antes ne’e, Prokurador Jeral Republika , José Ximenes dehan, L-7 akuza tiha ona ba kazu ida foti fatuk maganes ho kareta kamioneta 12.
“Iha momentu ne’eba ha’u sei hanesan prokurador, ami mak halo akuzasaun ba fatuk Maganes iha Bemase nian,”esklarese Prokurador José Ximenes.
Nia dehan, ba kazu ne’e rasik, L-7 hetan akuzasaun tiha ona iha ne’eba, no ninia pena masimu tinan 6, tribunal Baucau mak seidauk halo julgamentu, maibé nia prosesu sei la’o hela.
Nune’e mos kazu L-7, iha altura PNTL kaer hamutuk ho nia alin Mauk Moruk no tribunal fó TIR hodi labele halo tan asaun ruma
“Tuir lei kazu sira ne’e bandu no fó xamada atensaun ba L-7, lolos hatan ba lei, labele halo finji atu viola fali lei,” tenik jurista ne’e. rea
Jornal Nacional