Prezidente Parlamentu Nasional, Vicente Guterres, deside adia hikas diskusaun rekerimentu ne’ebe mak aprejenta husi bankada CNRT ba kompozisaun meja PN foun, tanba kondisaun lapermite no hakarak Radio Televizsaun Timor-Leste-Empreza Publiku (RTTL-EP) halo transmisaun dereita.
“Hau husu ba plenaria bele adia diskusaun ne’e ba loron segunda semana oin, tanba asuntu ne’e inportantisimu tebes, ne’ebe presija halo transmisaun dereta husi Televizaun no Radio, hodi nune’e ita nia povu bele hatene situasaun ida ne’e la’o oin nusa, hodi nune’e situasaun ne’e bele hakmatek, mesmu hakmatek hela, maibe presija hakmatek liu tan,” hateten Vicente Guterres bainhira dirizi plenaria extraordinaria ne’e iha PN, Kuarta loraik (27/04/2016).
Aleinde Vicente hakarak diskusaun ne’e ho transmisaun direta, nia mos dehan katak nia kondisaun lapermite atu dirizi meja hodi debate rekerementu refere.
“Hau kolen, tanba reuniaun ho defeza no Seguransa mos to’o tuku 14:00, ita almoço rapido hodi mai fali deit, ita nia situasaun psikologikas mos presija diak para atu infrenta situasaun ida ne’ebe afeta ba hau nia an rasik no meja hotu iha PN, ne’ebe hau propoin sebele karik adia, atu nune’e ho kalma,para ho ulun malirin ita hare ba situasaun ne’e klaru liu karik, maske situasaun diak hela,” Vicente rekomenda.
Vicente konsidera situasaun ne’ebe mak akontese dadauk kona ba atu troka kompozisaun meja PN foin mak primeira ves akontese Estado RDTL no primeira vez akontese iha orgaun soberanu PN.
“Tanba hau atu fo tempu ba hau nia vice sira mos iha implikadu, ne’ebe hau atu bok an, se ida laafetadu karik, hau tenke sai husi ne’e para ida laafetadu ne’e dirizi fali plenaria bele iha liu imparsialidade atu kondus serbisu meja nian,” dehan nia.
Vicente deside adia tanba mos atu husu ba juridiku sira iha PN para fo mos opiniaun ruma para ita hatene mais ou menus enkudramentu konstitusional legal rezimental iha ita nia rzime modelu Estado ne’ebe mak ita hari’i iha loron 20 Maio 2002.
“Aleinde de kolen, inportante ita nia populasaun tomak hare dereitamente asuntu ne’e, tanba trata segundu orgaun soberania nasaun nian, primeira ves iha istoria nasaun ida nian. Hau lembra deit katak relativamente Prezidente republika kuandu hanoin atu halo prosesu distituisaun Prezidente republika ita seidauk iha algun prosesu legislativo konkretu iha aspeto ida ne’e. PN ninia responsabilidade urjentimente tenke deskute aprova legislasaun ne’e, akontesementu sira ne’ebe mak mosu fo hanoin ba ita katak, mesmu tempu normalidade mais ita nudar Estado tenke instrumentu juridiku para preve situasaun kriziku, se lae mosun krize ita atu hala’o halo nusa, iha kazu konkretu iha meja PN ne’e mos ita la preve iha rezimentu, agora ita atu la’o ba oin intermus legais susar teb-tebes,” dehan Vicente nudar ema humanu.
Iha oportunidade ne’e, Prezidente fo tempu ba Xefi bankada CNRT, Deputado Natalino dos Santos hodi husu hanoin.
“Hau hanoin lapresija adia, tanba adia tiha ona dala ida, ne’ebe kontinua, hau mesak labele foti desizaun, maibe ne’e desizaun bankada nian, ne’e rekerementu deit ne’ebe halo apresiasaun tiha, kuandu iha votasaun mak laliu prosesu ne’e lakontinua ne’ebe ami laadia,” dehan Xefi bankada CNRT.
Bankada seluk iha PN, tantu Frente-Mudansa (FM), Partidu Demokratiku (PD) no FRETILIN mos tuir deit saida mak CNRT dehan.
“Ami hanesan partidu ki’ik ami tuir deit bankada maioritario sira, maibe ami mos hakarak transmisaun dereita hodi nune’e ita nia populasaun sira hatene li-liu ami nia militantes rasik,” dehan Xefi bankada PD, deputada Maria Lourde Bessa.
Ho haraik an Prezidente PN. Vicente nafatin husu atu adia ba Segunda, maibe tanba CNRT lakohi, maka adiak ba ohin, Kinta (28/04/2016).
Ho ida ne’e bankada CNRT konkorda no adia ba ohin no halo trasmisaun dereita husi RTTL-EP.
Antes taka, Vicente husu ba Sekretaria Estado Asuntu Parlamentar (SEAP), Maria Terezinha Viegas atu halo komfirmasaun ho RTTL-EP. Mia
Jornal Nacional