Rádio Televizaun Timor-Leste ne’ebé lakonsege halo transmisaun direta hosi parlamentu nasionál maka tenke adia hikas durante oras 24 nia laran, debate kona-ba rekerimentu ida hosi partidu bot, CNRT, hodi hili meza prezidénsia foun.
"Reuniaun plenária ba loron 28-abril-2016 adia ba sesta-feira, 29-abril, tanba RTTL lakonsege halo transmisaun direta", tuir nota hosi Divizaun Plenária Parlamentu Nasionál ne’ebé fó ba bankada sira.
Desizaun ne’e foin fó sai ohin tanba RTTL halo konfirmasaun katak sei lakonsege halo transmisaun direta ba sesaun plenária loron ohin.
CNRT hakarak hili meza Parlamentu Nasionál foun, tanba lakon ona konfiansa ba atuál prezidente asembleia, Vicente da Silva Guterres (hosi duni partidu refere) no tanba mos lahalo ona koligasaun ho Partido Democrático (PD).
Elementu hosi PD rua maka halo parte iha meza parlamentu.
Debate ne’e marka ona ba loron tersa-feira, maibé adia fali, tanba hatudu sentimentu solidariedade ba dirijente PD nian ne’ebé mos mate.
Muda ba horisehik, maibé marka fali ba ohin tanba prezidente nomós deputadu barak maka defende katak debate ne’e tuir lolos tenke fó sai diretu hosi radio no televizaun.
Deputadu hothotu, liu-liu hosi bankada CNRT, fó hanoin negativu ba desizaun hosi prezidente Parlamentu Nasionál ne’ebé adia hikas debate refere, tanba ne’e maka tetu tiha molok atu halo sesaun plenária loron ohin nian, lahó prezensa hosi prezidente nomós serbisu hirak ne’ebé lidera hosi visi-prezidente, Adérito Hugo da Costa.
Adia hikas tanba bazeia ba kompeténsia hosi prezidente nian ne’ebé tuir rejimentu parlamentár inklui mos, “markasaun ba sesaun plenária no fixa orden loron nian” nomós “organiza sesaun plenária”.
Prosesu hothotu kondisiona hosi interpretasaun kona-ba rejimentu ne’e, liu-liu artigu 15 ne’ebé haktuir katak “prezidente eleitu hosi lejislatura”, tanba ne’e bainhira iha ona eleisaun foun maka f’oin bele tuun hosi kargu, maibé iha ne’e la’e.
Rejimentu ne’e hanesan omisu hanesan situasaun ba oras ne’e daudaun ka ezemplu, ema mate, tanba deputadu balun defende atu halo alterasaun rejimentál no balun konsidera katak soberania plenáriu natoon ona hodi avansa ho prosesu ne’e, maski ezisti lakuna iha testu-laran.
Maski rekerimentu kona-ba eleisaun meza foun nian aseita ona hosi plenáriu atu debate, maibé kona-ba votasaun ladauk klaru, karik CNRT apoiu ka la’e polítiku sufisiente iha Parlamentu Nasionál hodi eskolla meza foun ne’e.
Tuir rejimentu refere eleisaun ba prezidente Parlamentu Nasionál foun sei tenke hetan apoiu maioria absoluta hosi deputadu sira, ka 33 hosi deputadu 65 ne’ebé tur iha kadeira parlamentu nian.
Bankada CNRT ho de’it votu 30 (tanba hosi sira ne’e na’in ida maka prezidente rasik) tanba presija fó apoiu ba forsa polítika seluk.
PD ne’ebé tuir CNRT latama ona iha koligasaun, labele fó votu a favor, tanba ne’e husik de’it deputadu rua hosi Frente Mudança (FM), ne’ebé iha koligasaun hanesan CNRT ho Fretilin, maka kontrola mandate 25.
Hanesan Fretilin dehan ona karak, lakohi deputadu hosi ninia parte maka ba iha meza - ne’ebé sei komposta de’it ho membru CNRT nian, no FM, maibé ladauk hatene oinsá maka sei fó votu ba forsa polítika refere.
Meza atuál hosi parlamentu nian, eleitu ho votu a favor hosi CNRT, PD ho FM, no Fretilin fó votu abstensaun.
Tanba ne’e maka CNRT presija duni votu a favor hosi Fretilin.
SAPO TL ho Lusa
Desizaun ne’e foin fó sai ohin tanba RTTL halo konfirmasaun katak sei lakonsege halo transmisaun direta ba sesaun plenária loron ohin.
CNRT hakarak hili meza Parlamentu Nasionál foun, tanba lakon ona konfiansa ba atuál prezidente asembleia, Vicente da Silva Guterres (hosi duni partidu refere) no tanba mos lahalo ona koligasaun ho Partido Democrático (PD).
Elementu hosi PD rua maka halo parte iha meza parlamentu.
Debate ne’e marka ona ba loron tersa-feira, maibé adia fali, tanba hatudu sentimentu solidariedade ba dirijente PD nian ne’ebé mos mate.
Muda ba horisehik, maibé marka fali ba ohin tanba prezidente nomós deputadu barak maka defende katak debate ne’e tuir lolos tenke fó sai diretu hosi radio no televizaun.
Deputadu hothotu, liu-liu hosi bankada CNRT, fó hanoin negativu ba desizaun hosi prezidente Parlamentu Nasionál ne’ebé adia hikas debate refere, tanba ne’e maka tetu tiha molok atu halo sesaun plenária loron ohin nian, lahó prezensa hosi prezidente nomós serbisu hirak ne’ebé lidera hosi visi-prezidente, Adérito Hugo da Costa.
Adia hikas tanba bazeia ba kompeténsia hosi prezidente nian ne’ebé tuir rejimentu parlamentár inklui mos, “markasaun ba sesaun plenária no fixa orden loron nian” nomós “organiza sesaun plenária”.
Prosesu hothotu kondisiona hosi interpretasaun kona-ba rejimentu ne’e, liu-liu artigu 15 ne’ebé haktuir katak “prezidente eleitu hosi lejislatura”, tanba ne’e bainhira iha ona eleisaun foun maka f’oin bele tuun hosi kargu, maibé iha ne’e la’e.
Rejimentu ne’e hanesan omisu hanesan situasaun ba oras ne’e daudaun ka ezemplu, ema mate, tanba deputadu balun defende atu halo alterasaun rejimentál no balun konsidera katak soberania plenáriu natoon ona hodi avansa ho prosesu ne’e, maski ezisti lakuna iha testu-laran.
Maski rekerimentu kona-ba eleisaun meza foun nian aseita ona hosi plenáriu atu debate, maibé kona-ba votasaun ladauk klaru, karik CNRT apoiu ka la’e polítiku sufisiente iha Parlamentu Nasionál hodi eskolla meza foun ne’e.
Tuir rejimentu refere eleisaun ba prezidente Parlamentu Nasionál foun sei tenke hetan apoiu maioria absoluta hosi deputadu sira, ka 33 hosi deputadu 65 ne’ebé tur iha kadeira parlamentu nian.
Bankada CNRT ho de’it votu 30 (tanba hosi sira ne’e na’in ida maka prezidente rasik) tanba presija fó apoiu ba forsa polítika seluk.
PD ne’ebé tuir CNRT latama ona iha koligasaun, labele fó votu a favor, tanba ne’e husik de’it deputadu rua hosi Frente Mudança (FM), ne’ebé iha koligasaun hanesan CNRT ho Fretilin, maka kontrola mandate 25.
Hanesan Fretilin dehan ona karak, lakohi deputadu hosi ninia parte maka ba iha meza - ne’ebé sei komposta de’it ho membru CNRT nian, no FM, maibé ladauk hatene oinsá maka sei fó votu ba forsa polítika refere.
Meza atuál hosi parlamentu nian, eleitu ho votu a favor hosi CNRT, PD ho FM, no Fretilin fó votu abstensaun.
Tanba ne’e maka CNRT presija duni votu a favor hosi Fretilin.
SAPO TL ho Lusa