Komisaun Anti Korrupsaun (KAK) rekomenda ona kazu Korrupsaun, Koluzaun no Nepotismu (KKN) balun ba Ministeriu Publiku (MP) relasiona ho dokumentus mahar ne’ebe maka eis Primeiru Ministru (PM) Xanana Gusmão, lori rasik ba entrega iha KAK.
Iha loron 7 Julhu 2013, eis PM Xanana Gusmão, lori dokumentus importante ne’ebe mahar tebes ba entrega diretamente ba eis Komisariu KAK, Aderito de Jesus Soares ho nia Adjunto Manuel Bucar Corte Real.
Dokumentus indikasaun KKN maka mosu iha Governu Aliansa Maioritariu Parlamentar (AMP), iha relasaun mos ho projetu konstrusaun ba ponte Comunidade dos Paises das Lingua Portuguesa (CPLP) ne’ebe maka ezekuta husi CNT (Concorçio Nacional Timorense) ho nia perseiru WIKA ho mos projetu rehabilitasaun estrada iha Dili laran hodi prepara ba eventu Simeira CPLP iha Dili.
Responde ba prosesu estudus KAK nian ba dokumentus sira ne’e to’o ona iha nebe no nia progresu oinsa ona, Adjunto KAK Manuel Bucar Corte Real, hateten, KAK apresia tebes vontade Governu nian ne’ebe maka aprezenta dokumentus importante lubuk ida iha KAK durante ne’e.
“Ami halo tuir kna’ar ne’ebe mak iha depois dokumentus ne’ebe mak ami haree katak, sei iha duvidas ami halo klean liu tan, ida ne’e mak agora ami hatama tiha ona ba MP,” hateten Manuel Bucar ba jornalista hafoin hasoru malu Prezidente Republika (PR), Taur Matan Ruak, iha Palasiu Prezidente, Tersa (7/7/015).
Manuel Bucar Corte Real esklarese katak, kazu ne’ebe maka’as liu iha Timor Leste (TL) mak abuzu poder no partisipasaun ekonomia. Maibe, iha prosesu investigasaun nian tenki respeitu mos ba segredu justisa.
“Ita la bele derepenti bolu ema ida mai halo, mas ita tenki haree lai dala ruma keta keisa ne’e la los, se’e keisa ne’e los prontu ita iha dalan legal ba iha MP hodi halo akuzasaun no lori ba julga iha Tribunal,” esplika Manuel Bucar.
Sei Promulga Lei Estatutu Anti Korupsaun
Liu husi sorumutu ho Xefi Estadu mos fo atensaun maka’as ba lei estatutu no lei organika anti korupsaun nian.
“PR ohin hato’o katak, ninia lei ne’ebe mak hatun ba nia kna’ar, nia haree iha aspeitu legal Konstitusional, tanba ida ne’e mak nia hateten katak, estatutu lei organika KAK nian I senti la susar, se to iha sira nia meja ona PR bele fo nia atensaun enerjia maka’as para bele promulga,” esplika Adjuntu Komisario KAK, Manuel Bucar Corte Real.
Nia dehan, KAK laos deit iha investigasaun mas fo atensaun maka’as ba parte prevensaun nian.
“Ita nia osan kada tinan ezekuta bo’ot teb-tebes, tanba ida ne’e mak ita hotu hatene katak, buat balun ladun diak, tanba ida ne’e mak presiza teb-tebes KAK nia prezensa para bele fo atensaun maka’as ba buat ne’ebe ladiak,” afirma Manuel Bucar.
Liu husi audensia ne’e iha pontu intersante rua mak Komisario KAK Aderito Tilman ho Adjuntu KAK Manuel Bucar Corte Real informa ba PR Taur Matan Ruak.
“Premeiru kona-ba ami nia estattu anti korupsaun nian no reziki kareira aprova tiha ona iha Konselhu Ministru (KM) iha fulan Juni, ami espera katak, sei hato mai iha Presidente nia meja pra oinsa bele halo promulgasaun, “ dehan Manuel Bucar Corte Real.
Manuel Bucar Corte Real dehan, pontus importante sira ne’e mak presiza atu tau konsiderasaun iha lei organiku KAK nian hanesan kona-ba rezimi kareira nian no remoderasaun, depois ajustamentu ba iha rezimi foun nudar Polisia Kriminal Espesializada nian.
Manuel Bucar Corte Real hatutan, segundu parte kona-ba kontributu ne’ebe KAK halo kona-ba proposta lei Anti Korupsaun nian.
“Ita hatene katak, proposta Anti Korupsaun ne’e hato’o tiha ona iha Parlamentu Nasional desde tinan 2010 ne’ebe mak hato’o husi eis Prokurador Jeral Republika Sr. Ana Pessoa Pinto, mas agora kaduka tiha ona. Mas husi KAK prepara tiha ona kontributu ida, se’e karik proposta lei Anti korupsaun tau iha kosiderasaun Parlamentu Nasional (PN) ami sei hato ami nia kontributu ne’e ba iha PN katak, depois ami hato karik, ami sei hato kopia ida mai PR para bele halo ninia apresiasaun,” tenik Manuel Bucar. avi
Jornal Nacional