Membru Parlamentu Nasional (PN) husi Bankada FRETILIN, Francisco Miranda Branco, la preokupa ho mina maran, maibe preokupa liu maka be kuandu maran.
“Hau la preokupa ho minarai atu maran, maibe hau preokupa ho be karik maran maka ita sei mate, minarai sei iha nasaun barak, ita nia maun alin Cabu-Verde laiha minaria, laiha buat ida mais sira sei moris nusa mak ita iha rekursus bar-barak, hau hanoin be mak prinsipal,” hateten Francisco Branco iha debate Orsamentu Jeral Estado (OJE) 2016 ba loron tolu Jeneralidade, Kinta (03/12/2015).
Reprezentante povu iha uma fukun PN ne’e haktuir tan, Debate orsamentu ne’e inportante tebes ba Estado tomak, tanba ida ne’e nia konvida atu halo balansu situasaun Estado TL ninian.
“Ita iha Estado ida ne’ebe estabilidade politika, ita presija kongratula ba situasaun ida ne’e, maibe iha senaria balun ne’ebe husi Banku Central hatudu mai ita, katak mos tenke prudensia ba gastus ne’ebe ita halo durante tinan hirak liu ba, se ita nafatin gasta hanesan ne’e maka senaria balun ne’ebe karik pesimista, maibe ita presija konsidera mos katak iha tinan hira mai ne’e, karik iha tinan 2036, ita nia fundu ne’e bele lafunda tiha ona.
Ne’ebe iha momentu ida ne’e mos presija ita halo reflesaun atu ita iha predesia oitoan ita nia gastus hirak ne’ebe uja fundu petrolio nian,” Francisco Branco hateten.
Nia hatutan, “enkuantu ema barak preukupa ho minarai atu hotu, hau interpreta hanoin ne’ebe simples husi ita nia povu ne’ebe ain tanan, aileba ne’ebe moris 80 % iha setor agrikultura, sira la preukupa ho minarai, tanba sira rasik mos seidauk iha benefisiu husi minarai ninian, sira preukupa liu ho be, hau hanoin inportante Estado tomak tenke preukupa ba be.
Food and Agriculture Organization (FAO) fo tiha ona sinal ida katak 2050 mundu sei tama iha krizi be, karik be nia folin sei bot hanesan minarai, entaun iha situasaun ida ne’e Estado li-liu Governu tenke define ona politika nasional ba be, ita presija rezerva be iha ita nia planeta sira ne’e, ita presija hanoin ona ba sistema rezerva be ba uma hot-hotu, li-liu ba eskolas, postu saude, hospitais no uma ne’ebe Estado hari’i. se karik iha definisaun politika ida uma hot-hotu tenke iha instalasaun atu rezerva be ba momentus ne’ebe difisil, Ita lapresija hein kuandu tempu iha krizi ona mak ita foin hanoin,”.
Ho situasaun ida ne’e Deputado ne’e husu karik Governu liu husi konselhu ministrus hanoin atu define politiku nasional be atu nune’e hare ho seriedade ba situasaun be iha Timor. mia
Jornal Nacional