VIQUEQUE - Autoridade iha Munisipiu Viqueque husu atu habelar liu tan distribuisaun jornal seminal Business Timor (BT), ba komunidade sira iha suku no aldeia munispiu Viqueque tanba kontiudu jornal ne’e haree liu ba dezenvolvimentu ekonomia iha rai laran. “Tuir hau nia hare katak jornal Business Timor diak no hau lee ona, jornal ne’e diak li-liu haree ba parte ekonomia nia mak barak liu. Jornal ne’e kapas tebes oinsa bele eduka ema, jere sira nia osan ba sira nia moris,” dehan Diretor Edukasaun Munisipiu Viqueque, Emidio A. ba BT iha nia knar nafatin tersa 22/09 foin lalais ne’e.
Programa distribuisaun jornal Business Timor iha munisipiu refere hetan apoiu husi governu liu husi sekretaria estadu ba komukasaun sosial (SEKOMS) servisu hamutuk ho kompañia media Business Media Gropu Lda. Haree ba kotiudu jornal ne’ebé halai liu ba setor dezenvolvimentu ekonomia, diretor ne’e husu atu distribui mos ba iha Postu Administrativu liu-liu suku no aldeia sira ne’ebé la asesu ba informasaun.
“Ita haree ita nia komunidade sira iha Viqueque ne’e balu dook husi villa, sira nunka asesu ba informasaun. Tan ne’e mak hau husu bele aumenta tan,”diretor ne’e husu. Nia hatete jornal ne’e kapas atu fo hanoin no fo motivasaun boot ba ba ema ne’ebé iha vontade atu lee konaba dezenvolvimentu iha rai laran. “Hau kompara ho jornal sira seluk, maske iha Munisipiu Vikeke jornal Business Timor deit mak kobre iha ne’e, maibe iha jornal sira seluk diak balu kolia konaba politiku, maibe buat ida politiku tempu deit hanesan iha tempu kampaña, mas agora ne’e koalia kona-ba dezenvolvimentu ida ne’e mak ita tenke hatene atu uza,” dehan nia.
Nia dehan povu presiza haree no lee jornal sira hanesan Business Timor para bele hatene dezenvolvimentu nia lalaok iha nasaun foun ne’e. Tuir nia hatete, Timor-Leste ukun an tinan sanulu resin ona presiza dezenvolvimentu ne’ebé makaás atu nune’e povu sira iha area rurais bele sente dezenvolvimentu ne’e. Tanba ne’e papel media importante atu povu informadu atu bele hatene oinsa lalaok dezenvolvimentu.
“Ema barak oras ne’e akonpana online no sira hatene situasaun timor ne’e laó oinsa, maibe povu sira iha area rurais sira nunka sente dezenvolvimentu.” Director Edukasaun Munisipiu Viqueque akresenta tan, jornal ne’e, nia kontiudu diak no kapas tebes, maibe inportante liu mak ema ne’ebé iha vontade atu lee, tanba buat ida ne’e bele fo hanoin mos. Nia kongratula jornal ne’e tanba fó benefisiu diak ba profesor sira li-liu iha Edukasaun Viqueque. “Ida ne’e bele mos aumenta tan koñesementu husi parte ekomonia nian,”dehan nia.
Entertantu iha fatin hanesan Chefe Centru Saude Internamentu Munisipiu Viqueque, Celestina da Costa Alves hatete Jornal Business Timor ne’e diak, maibe ba ema sira ne’ebé halo atividade negosiu no nia husu atu tau mos pajina ida ba atividade saude nian iha laran. “Hau haree jornal sira ne’ebé ita boot sira distribui ba ami iha Munisipiu Viqueque ne’e diak no halai liu ba bisnis nian, maibe jornal ne’e hau hakarak atu aumenta tan atividade saude nian iha laran atu nune’e ami sira ne’ebé mak servisu iha centru saude bele asesu no oinsa ami bele hanete diak liu tan ami nia programa ne’e,”dehan nia.
Nia dehan sira nia atividade kona-ba atendementu ka ba ema sira ne’ebé moras oinsa halo atendementu fo asistensia ba ema moras sira. Nia parte informa mos katak, jornal ne’e diak, maibe presiza habeler ka distribui mos ba suku sira, tanba iha Viqueque, munisipiu ida ne’ebé doók tebes husi kapital Dili no komunidade sira balu nunka asesu ba informasaun.
Nia salienta tan, Munisipiu Viqueque komunidade barak mak hela iha suku no aldeia, nomos grupu industria no grupu kooperativa ne’ebé governu kria ne’e iha suku no aldeia. Tan ne’e mak presiza mos atu distribuisaun ba area rurais sira. Tuir nia hatene ohin loron sirkulasaun jornal iha Viqueque so jornal Business Timor mak tama, jornal sira seluk laiha. Nia husu ba parte kompetente oinsa halo kordenasaun ho ministeriu relevante sira, kona-ba distribuisaun jornal ne’e atu nune’e komunidade sira iha suku no aldeia bele asesu hotu.
Xefe Centru Saude Munisipiu ne’e akresenta tan katak, informasaun liu husi jornal ne’e sira mos hatene no mos bele fo koñesimentu diak liu tan. Nia hato’o presiza tebes jornal ne’e ba suku no aldeia, tanba grupu kooperativas, industria liu liu atividade negosiu ne’e iha postu ka iha suku sira mak barak liu. “Tanba grupu barak ne’ebé oras ne’e dadaun ita kria ne’e, barak liu mak iha suku, tan ne’e mak presiza jornal ne’e ba iha neba. Maibe lataka dalan mos ba ami sira ne’ebé servisu iha centru saude, tanba ami sira ne’ebé servisu iha ne’e balu servisu ba iha saude, maibe iha maluk balun halo atividade negosiu,” xefe sentru saude ne’e afirma.
Nia hatete benefisiu ba jornal ne’e, ema hotu bele lee no iha mos konesementu balun iha area negosiu. “Ezemplu akontesementu ne’ebé iha, agora ami sira ne’ebé hela dook husi kapital Dili, ami labele hatene, maibe ami kuandu akompana jornal ne’e, ami mos bele hatene, maibe balun akonpana TV mos no balun laé,”dehan nia. Entertantu tuir observasaun jornalista BT iha terenu nota katak, jornal Business Timor oras ne’e iha munisipiu viqueque kobre duni iha fatin neba no jornal ne’e unik duni ba kmunidade sira. (BT)
Business Timor