Deputadu bankada CNRT, Francisco da Costa hateten katak, unidade polítika ne’ebé mak partidu CNRT-FRETILIN forma oras ne’e dadaun, sai hanesan ezemplu di’ak ida ba futuru.
“Ha’u konkorda lahalimar ho Prezidenti partidu CNRT Kay Rala Xanana Gusmão nian hanoin ne’ebé nia fó sai ne’e lós, FRETILIN ho CNRT ne’e metin liu tan, ne’e ha’u hanoin metin duni, tanba hatudu iha realidade,” hateten deputadu Francisco da Costa ba Jornalista sira iha PN Segunda, (14/9), wainhira fó komentáriu konaba CNRT-FRETILIN ne’ebé mak durante ne’e sai adversáriu polítika maibé iha formasaun governu ne’e, sira la’o hamutuk hodi forma VI Governu konstitusionál.
Francisco da Costa haktuir katak, iha mundu ne’e iha nasaun barak, maibé laiha partidu ida ne’ebé mak hanesan opozisaun iha Parlamentu, nia bele kaer fali pasta iha Governu, hanesan akontese ba Timor Leste (TL).
“Iha mundu demokrátiku, iha pasadu liu ba ita haree ba iha esperénsia nasaun seluk, laiha opozisaun ida mak bele kaer pozisaun ida hanesan ZEEMS iha Oecusse ne’e. Ha’u hanoin ba futuru tenki nune’e duni. I ida ne’e tenki la’o nafatin ba oin”, dehan Francisco da Costa.
Nune’e mós reprezentante husi partidu Bankada CNRT ne’e akresenta katak, postura ida seluk ne’ebé mak akontese mós iha TL mak hanesan, laiha ida figura ida mak sa’e tiha ba Primeiru Ministru (PM), nia tun fali ba kraik hodi kaer fali pasta ki’ik ida.
“Ida ne’e só foin mak akontese iha Timor karik, nia espíritu ou ninia hanoin ida katak, atu bele hamutuk, ema hotu bele kaer ukun rasik-an ne’e ba oin, oinsa bele kria unidade nasionál para bele kaer dezenvolvimentu ne’e bele ba oin”, nia hateten.
Deputadu bankada CNRT ne’e fundamenta katak, partidu bele ketak-ketak, mas buat ida dehan figura sira nia hanoin atu oinsa dezenvolve rai TL ne’e, ida ne’e maka lider partidu polítiku sira buka.
“Ne’ebé labele dehan lider partidu politiku deit, ninia kuadru polítiku, ninia militante tenki hetan doutrina di’ak ida husi figura na’in rua ne’e”, hateten Francisco da Costa.
Tuir deputadu Francisco da Costa katak, “ema ida hanesan opozisaun oinsa nia bele kaer para atu bele kaer hamutuk ukun ida, ida ne’e maka dehan los duni demokrasia tenki nune’e duni. Ida ne’e maka dehan espíritu dezenvolve, sé nia iha ambisaun nia la presiza partidu seluk atu hetan pozisaun hanesan Sr. Estanislau agora kaer dadaun pasta hanesan Ministru Agrikultura no Peskas. Hanesan mós Sr. Marí Alkatiri nu’udar Prezidenti ZEEMS nian iha ne’ebá”.
Maibé Francisco da Costa fundamenta katak, karik partidu seluk mak manan sei lahalo hanesan oras ne’e dadaun Xanana halo ba partidu sira seluk.
“Ha’u fiar katak partidu seluk manan sei la halo hanesan Xanana halo ne’e, ne’ebé ha’u fiar vantagen duni, fó oportunidade ba foinsa’e so katuas breok, tanba nian hanoin maka ne’e, tenki fó duni oportunidade ba foinsa’e atu kaer ona, do que aban bainrua, ami mesak kaer depois to’o ami monu nasaun ne’e iha konflitus,”katak Francisco da Costa.
Iha fatin hanesan deputadu bankada FRETILIN, Eladio Faculto hateten katak, eis Primeiru Ministru (Ex-PM), Kay Rala Xanana Gusmão hanesan lider ida dinámika liu, matenek bo’ot nia fleksibilidade la’os halimar, ohin nia bele halo sirkulasaun Timor laran tomak ne’e, nia hatene halo sasan hotu.
“Agora ita hatene katak, maun Xanana ba iha ne’ebá, ba vizita partidu, hanesan partidu ida ninian hotu, nia ba iha ne’ebá nia apela nafatin prinsípiu sira ne’ebé uluk FRETILIN lori, FRETILIN maka hasai ba ita hotu, atu kontinua harii unidade nasionál, haburas demokrasia tuir ita nia kondisaun real ninian, demokrasia ida labele adopta totalmente, maibé adopta tuir ita nia realidade, tan ida ne’e sira hotu-hotu hamutuk,” dehan deputadu Eladio Faculto.
Tuir Eladio Faculto katak, FRETILIN ho CNRT hamutuk ne’e, iha pensamentu ida, atu lori povu ne’e sai husi kiak no mukit, maibé prinsipál mak la’os kaer ukun maibé, konseitu ou hanoin ida hamutuk.
“Maun Xanana hatete nune’e, ha’u (Xanana, red) nia almamater maka FRETILIN, querzer ha’u aprende husi FRETILIN. Ha’u mai hetan koñesementu barak husi FRETILIN, tan ne’e mak nia tenta atu fó komprensaun katak anin ne’e nia bele dulas-an tiha iha lorosa’e, ba ida seluk dulas-an hela iha loromonu i sira koñese malu ou ninia hun ne’e ida deit”, Eladio Faculto esplika.
Reprezentante povu ne’e dehan tan, maski figura sira ne’e halai keta-ketak, uluk Maun Xanana iha Ramelau, ida seluk iha Matebian, maibé sira sempre iha konseitu ida deit, sira nia operasionalidade prátika hanesan tun ba iha kampu ne’e maka dalaruma diferenti.
“Sira bele la’o keta-ketak mas sira nia idea ba luta ne’e ida deit. Ne’e ita hasai ladi’ak, sira ne’e la’os unidade tanba isin, la’os dehan ba hamriik kaer liman hakuak malu ne’e maka unidade ne’e. Sira nia konseitu polítika ne’e maka modifika sira hatene, sira muda oituan, ita nia ruin sira ne’e moras ona, ne’ebé konseitu dialétika ne’e dehan hanesan ne’e,”dehan Eladio Faculto.eni
Jornal Nacional